Prodroom

De meeste gegeneraliseerde tonisch-clonische aanvallen beginnen zonder waarschuwing en abrupt, maar sommige epileptische patiënten beschrijven een prodroom. Het prodroom van een gegeneraliseerde tonisch-clonische aanval is een soort van voorgevoelig gevoel uren voor een aanval. Dit type prodrome onderscheidt zich van de stereotypische uitstraling van focale aanvallen die gegeneraliseerde aanvallen worden.

Fasen

Een tonisch-clonische aanval bestaat uit drie fasen: de tonische fase, de clonische fase en de postictale fase .

• Tonische fase

De tonische fase is meestal de eerste fase en het bewustzijn zal snel verloren gaan (hoewel niet alle gegeneraliseerde tonisch-clonische aanvallen een volledig verlies van bewustzijn met zich meebrengen ), en de skeletspieren raken plotseling gespannen, waardoor de ledematen vaak naar het lichaam worden getrokken of er stevig van weg worden geduwd, waardoor de patiënt kan vallen als hij staat of zit. Er kan ook een opwaartse afwijking van de ogen zijn met de mond open. De tonische fase is meestal het kortste deel van de aanval en duurt normaal gesproken slechts 10-20 seconden. De patiënt kan ook korte vocalisaties uiten, zoals een luide kreun bij het betreden van het tonische stadium, doordat lucht met kracht uit de longen wordt verdreven. Deze vocalisatie wordt gewoonlijk een ictale kreet genoemd. Beginnend in de tonische fase, kan er ook blauw worden van de huid door ademhalingsstoornissen en kan het speeksel achter in de keel worden verzameld. Verhoogde bloeddruk, pupilgrootte en hartslag (sympathische respons) kunnen ook worden opgemerkt bij het op elkaar klemmen van de kaak, mogelijk resulterend in het bijten op de tong.

• Clonische fase

De clonische fase is een evolutie van de tonische fase en wordt veroorzaakt door spierverslappingen bovenop de spiercontracties van de tonische fase. Deze fase is langer dan de tonische fase waarbij de totale ictale periode meestal niet langer duurt dan 1 minuut. Skeletspieren zullen snel gaan samentrekken en ontspannen, waardoor convulsies ontstaan. Deze kunnen variëren van overdreven spiertrekkingen van de ledematen tot heftig schudden of trillen van de verstijfde ledematen. De patiënt kan rollen en uitrekken als de aanval zich verspreidt. Aanvankelijk kunnen deze contracties een hoge frequentie en een lage amplitude zijn, die zich zullen ontwikkelen tot een lagere frequentie en een hoge amplitude. Een eventuele afname van de contractie-amplitude net voor het stoppen van de aanval is ook typerend.

• Postictale fase

De oorzaken van de postictale fase zijn multifactorieel en omvatten veranderingen in de cerebrale bloedstroom en effecten op meerdere neurotransmitters. Deze veranderingen na een gegeneraliseerde tonisch-clonische aanval veroorzaken een periode van postictale slaap met zware ademhaling. Verwarring en totaal geheugenverlies bij het herwinnen van bewustzijn worden ook gewoonlijk ervaren en nemen langzaam af naarmate de patiënt zich geleidelijk bewust wordt dat er een aanval heeft plaatsgevonden en zich zijn identiteit en locatie herinnert. Een verminderde bewustzijnsduur kan enkele uren aanhouden na een aanval, vooral bij een verergerende aandoening van het centrale zenuwstelsel of een langdurige aanval. Af en toe kan de patiënt overgeven of in tranen uitbarsten door het ervaren mentale trauma. Een extra kleinere aanval kan ook enkele minuten na de hoofdaanval optreden, vooral als de aanvalsdrempel van de patiënt ongewoon laag is gemaakt door bekende factoren of combinaties hiervan. Voorbeelden zijn onder meer: ernstige katers, slaapgebrek, verhoogd oestrogeen bij ovulatie, langdurig fysieke vermoeidheid en drugsgebruik of -misbruik, waaronder: stimulerende middelen, alcohol en cafeïne.