“Tweeling! Tweelingen!” De tienjarige Eva Mozes klampte zich aan haar moeder vast te midden van de chaos van het selectieplatform in Auschwitz-Birkenau. Voordat ze bij het vernietigingskamp aankwam, was ze op een schijnbaar eindeloze reis vanuit Hongarije in een treinwagon gestopt. haar tweelingzus Miriam drong dichtbij terwijl nazi-bewakers bevelen in het Duits riepen.

Plots stopte een SS-bewaker voor de identieke meisjes. ‘Zijn ze een tweeling?’ vroeg hij aan hun moeder.

“Is dat goed?” antwoordde ze.

Hij knikte, en het leven van Eva Mozes veranderde voor altijd. De SS-bewaker greep haar en Miriam vast en zwaaide ze weg van hun moeder terwijl ze schreeuwden en haar naam riepen. Ze zagen haar nooit meer terug.

Eva en Miriam waren zojuist het onderwerp geworden van een omvangrijk, onmenselijk medisch experimenteerprogramma in Auschwitz-Birkenau – een programma dat uitsluitend gericht was op duizenden tweelingen, waaronder veel kinderen.

Onder leiding van arts Josef Mengele veranderde het programma in een tweeling Eva en Miriam in onwillige medische onderwerpen in experimenten die ongeveer 3.000 kinderen in Auschwitz-Birkenau blootstelden aan ziekte, misvorming en marteling onder het mom van medisch ‘onderzoek’ in ziekte, menselijk uithoudingsvermogen en meer.

Tweelingen werden gescheiden van de andere gevangenen tijdens de massale “selecties” die plaatsvonden op het enorme treinperron van het kamp, en werden naar een laboratorium gebracht om te worden onderzocht. Mengele gebruikte gewoonlijk de ene tweeling als een controle en onderwierp de andere aan alles, van bloedtransfusies tot gedwongen inseminatie, injecties met ziekten, amputaties en moord. Degenen die stierven werden ontleed en bestudeerd; hun overlevende tweeling werden gedood en aan hetzelfde onderzoek onderworpen.

LEES MEER: Hoe de nazi’s probeerden hun misdaden in Auschwitz te verdoezelen

Tweelingstudies hadden wetenschappers zoals Mengele’s mentor geholpen om te rechtvaardigen wat zij zagen als noodzakelijke discriminatie van mensen met “ongewenste” genetische kenmerken – joden, Roma, LGBTQ-mensen, mensen met een handicap en anderen. Maar de dubbele experimenten die hadden bijgedragen aan het ontstaan van de eugenetica-beweging zouden, ironisch genoeg, leiden tot de ondergang van de eugenetica zelf. .

Voor eugenetici zoals Mengele waren identieke tweelingen zoals de Mozes-zussen de perfecte proefpersonen. Omdat ze een genoom delen, redeneerden wetenschappers, zouden alle fysieke of gedragsverschillen bij tweelingen te wijten zijn aan gedrag, niet aan genetica. Eugenetici hielden genetica verantwoordelijk voor ongewenste kenmerken en sociale omstandigheden zoals criminaliteit en armoede. Ze geloofden dat selectief fokken kon worden gebruikt om sociaal aanvaardbaar gedrag aan te moedigen en ond wenselijke neigingen.

Tegen de tijd dat tweelingonderzoek in Auschwitz-Birkenau in de jaren veertig begon, was het gebruik van tweelingen bij wetenschappelijke experimenten tientallen jaren oud. Hoewel eerdere tweelingexperimenten steeds meer bewijs hadden opgeleverd dat de omgeving net zo belangrijk was als genetica, hielden eugenetica-onderzoekers vast aan het idee dat ze nieuwe inzichten in de natuur konden ontsluiten en koesteren door ze te bestuderen.

Een van hen, Otmar von Verschuer, had een aanzienlijke macht en invloed in nazi-Duitsland. Hij schreef teksten die het nazi-beleid jegens Joden, Roma en anderen beïnvloedden, met het argument dat ras een biologische basis had en dat ‘inferieure’ mensen het Arische ras konden aantasten. Von Verschuer was een pleitbezorger voor gedwongen sterilisatie en selectief fokken en verzamelde op grote schaal genetische informatie. aantal tweelingen, die de statistieken bestudeerden in een poging te bepalen of alles, van ziekte tot crimineel gedrag, kon worden geërfd. En hij had een beschermeling: een jonge arts genaamd Josef Mengele.

Net als zijn mentor was Mengele heftig racist en een toegewijd lid van de nazi-partij. In 1943 begon hij te werken in Auschwitz-Birkenau als medisch officier. Aanvankelijk had Mengele de leiding over het Roma-kamp daar, maar in 1944 werd de gehele overgebleven bevolking van het kamp vermoord Mengele werd gepromoveerd tot hoofdkamparts van het hele kamp Birkenau en werd bekend door zijn brute selectie van binnenkomende gevangenen voor de gaskamers.

LEES MEER: Deze vroedvrouw in Auschwitz beviel 3.000 baby’s in ondoorgrondelijke omstandigheden

Mengele wilde de tweelingexperimenten voortzetten die hij met Von Verschuer was begonnen, en nu had hij een gevangen bevolking waarop om dat te doen. Hoewel zijn eerdere experimenten legitiem waren geweest, was zijn werk in Auschwitz-Birkenau dat niet. Mengele liet de medische ethiek en onderzoeksprotocollen achterwege en begon gruwelijke experimenten uit te voeren op tot wel 1.500 tweelingen, waaronder veel kinderen.

De “Mengele Twins” kregen nominale bescherming tegen enkele van de verwoestingen van het leven in Auschwitz-Birkenau. Ze werden niet geselecteerd voor de gaskamers, woonden in aparte vertrekken, en kregen aanvullend voedsel en medische zorg, maar in ruil werden ze de onwillige proefpersonen van onmenselijke experimenten door toedoen van Mengele, die een reputatie verwierf als de ‘engel des doods’ vanwege zijn macht, zijn kwik en zijn wreedheid.

Voor Eva betekende het leven als een Mengele-tweeling dat je urenlang naakt zat en dat haar lichaam herhaaldelijk werd gemeten en vergeleken met dat van Miriam. Ze weerstond injecties met een onbekende stof die ernstige reacties veroorzaakten. “Als tweeling wist ik dat we uniek waren, omdat we nooit met iemand in andere delen van het kamp mochten omgaan”, herinnert ze zich later. “Maar ik wist niet dat ik werd gebruikt bij genetische experimenten.”

Eugenetica zelf was geworteld in tweelingonderzoek Frances Galton, een Britse wetenschapper die in 1883 de term “eugenetica” bedacht, had tweelingstudies gebruikt in zijn vroegste eugenetische onderzoek. Diep beïnvloed door het boek The Origin of Species van zijn halfneef Charles Darwin, raakte Galton geïntrigeerd door hoe en of mensen eigenschappen als intelligentie doorgaven, en werd hij in beslag genomen door het potentieel om ‘wenselijke’ genetische eigenschappen in mensen te fokken.

Voor Galton en andere eugenetica-onderzoekers hadden tweelingen de sleutel om te begrijpen welke kenmerken genetisch waren en welke omgevingsfactoren. Met behulp van gegevens die zijn verzameld via zelfgerapporteerde vragenlijsten, bestudeerde Galton tientallen tweelingenparen om te bepalen hoe ze vergelijkbaar en verschillend waren. concludeerde dat overeenkomsten tussen tweelingen te wijten waren aan hun genetica. “Het enige element dat varieert van persoon tot persoon, maar constant is in elk van hen, is de natuurlijke neiging”, schreef hij. “Het doet zich onvermijdelijk gelden.”

Hoewel het tweelingonderzoek van Galton bevooroordeeld en ernstig gebrekkig was door moderne normen, hielp het bij het leggen van de basis voor de eugenetica-beweging. Het overtuigde ook andere eugenetici dat tweelingen de ideale manier waren om natuur en opvoeding te bestuderen. Maar hoewel eugenetici veronderstelden dat tweelingen hen zouden kunnen helpen om perfectere mensen te creëren, bleven de resultaten van tweelingexperimenten wetenschappers in verwarring brengen. In de jaren dertig ontdekte een groep Amerikaanse onderzoekers die tweelingen vergeleken bijvoorbeeld een grote variatie in IQ bij tweelingen die uit elkaar waren opgegroeid maar toch deelden vergelijkbare persoonlijkheden en gedragskenmerken.

Hoewel tweelingen “de meest gunstige wapens” waren voor de studie van het “veelbesproken probleem van natuurvoeding”, schreven ze, suggereerden hun conclusies dat juist die kwaliteiten die eugenetici dachten ze konden aanmoedigen door het huwelijk in de gaten te houden en individuen met “ongewenste” eigenschappen uit de genenpool te elimineren, had helemaal niets met genetica te maken.

De nederlaag van de nazi’s maakte een einde aan Mengele’s experimenten met tweelingen in Auschwitz. Aan het einde van de oorlog wist de “Angel of Death” te ontsnappen aan vervolging. Beschermd door nazi-sympathisanten woonde hij in Zuid-Amerika tot aan zijn dood in Brazilië in 1979.

LEES MEER: De 7 meest beruchte nazi’s die naar Zuid-Amerika zijn ontsnapt

In de nasleep van de oorlog worstelden wetenschappers met de nasleep van nazi-experimenten en het gebruik van eugenetische principes door de Holocaust in naam van genocide. In 1946 werd een groep Duitse artsen die euthanasie hadden uitgevoerd en medische experimenten hadden uitgevoerd in nazi-vernietigingskampen, berecht in Neurenberg tijdens een proces van 140 dagen. Het proces resulteerde in zeven doodvonnissen en de Code van Neurenberg, een reeks onderzoeksethiek die moderne concepten van geïnformeerde toestemming en medische experimenten heeft beïnvloed.

Slechts 200 van de 3.000 tweelingen die in Auschwitz aan medische experimenten werden onderworpen, overleefden. Onder hen waren Eva en Miriam. In de jaren zeventig begon Eva Mozes Kor lezingen te geven over haar ervaringen en andere overlevenden op te zoeken.Uiteindelijk vormden zij en Miriam een non-profitorganisatie genaamd Children of Auschwitz Nazi Deadly Lab Experiments Survivors (CANDLES) en spoorden meer dan 100 andere tweeling-overlevenden op, waarbij ze hun ervaringen en de gevolgen voor de gezondheid documenteerden van de vaak onbekende experimenten waaraan ze in Auschwitz waren onderworpen.

De meeste records van experimenten in Auschwitz zijn vernietigd, maar de levens van mensen zoals Eva Mozes Kor, die in juli 2019 op 85-jarige leeftijd stierf, getuigen van de wreedheid van de tweelingexperimenten. Ironisch genoeg heeft het soort experimenten waarvan de nazi-artsen dachten dat ze de pseudowetenschap zouden handhaven die ze gebruikten om genocide te rechtvaardigen, uiteindelijk het veld van de eugenetica ondermijnen. In het licht van niet-overtuigende gegevens die werden onthuld door tweelingstudies en de wereldwijde veroordeling van medische experimenten door de nazi’s, lieten wetenschappers massaal de eugenetica varen en stierf het veld uit.

Tegenwoordig wordt het concept van tweelingstudies uitgedaagd door onderzoek dat genetische variaties aantoont, zelfs onder identieke tweelingen. Maar tweelingstudies worden nog steeds gebruikt om meer te weten te komen over leeftijdsgerelateerde ziekten, eetstoornissen, seksuele geaardheid en meer, terwijl een baanbrekende studie van tweeling NASA-astronauten nieuw licht werpt op hoe microzwaartekracht het menselijk lichaam beïnvloedt. Maar hoewel tweelingen van onschatbare waarde blijven voor onderzoekers, zijn tweelingstudies nog steeds een onderwerp van discussie onder wetenschappers die graag hun afschuwelijke geschiedenis willen omzeilen.

LEES MEER: De joodse mannen gedwongen om Auschwitz te helpen runnen