De Peanuts-personages behoren tot de meest iconische kinderen in de Amerikaanse cultuur, daarboven met de March-zussen en Tom Sawyer. Maar kinderen, echt? De meeste universitair geschoolde volwassenen die ik ken, zouden het geweldig vinden om Linus ‘eruditieniveau te bereiken; hij is tenslotte bekend met de geschriften van Dostojevski, Orwell en de apostel Paulus. Dan is er de zaak van Schroeder die Beethoven speelt op zijn speelgoedpiano, en Lucy die als psychiater maanlicht, en Sally die in één strip tekeer gaat tegen de ‘moraliteit van de middenklasse’, en vrijwel alle personages die onmogelijk gearticuleerde toegang hebben tot hun elke voorbijgaande emotie . En ik krab alleen maar aan de oppervlakte van Peanuts ‘absurde snelheid.
Charles Schulz heeft Charlie Brown en Linus en Lucy niet gecreëerd om te praten – of zich gedragen als normale kinderen. Hij heeft ze gemaakt om grappig te zijn en om uit te beelden wat een zeer persoonlijk theater van wreedheid werd. Maar het zijn kinderen, echt of onwerkelijk, die hij centraal stelde, en het zijn kinderen die onder zijn meest fervente lezers, waaronder mijn eigen jongere zelf. Ik vermoed dat kinderen in de schoolgaande leeftijd, die moeten worden beschaamd vanwege hun natuurlijke neiging om te lachen om het ongeluk van anderen, Peanuts ‘hardheid genieten als een subversieve, plaatsvervangende sensatie. weet ik wel. Het helpt dat de meeste grappen, verwijzingen naar Dostojevski en Beethoven nee zijn al op vrij jonge leeftijd toegankelijk, zo niet de diepere weerklank van Schulz ‘humor (zoals de implicatie dat volwassenen ook graag lachen om andermans ellende en gekkigheid). Het helpt ook dat de oppervlakkige zorgen van de strip bij kinderen zijn: vriendschappen, huisdieren, honkbal, vliegeren, duimzuigen, verpletteringen op het schoolplein. Schulz ontmoette kinderen op hun eigen voorwaarden, maar schreef ze toen op.
Peanuts bevat wijsheid die geschikt is voor kinderen. De strip, begonnen in 1950 en in oktober gevierd in een komende essaycollectie van de Library of America, functioneert soms als een fabel. Zijn karakters, bekeken met een vervagende scheel, zijn net zo archetypisch als de ezels, lammeren, wolven en leeuwen die Aesopus bevolken. Net zoals wolven altijd lammeren eten als ze de kans krijgen, zo zal Lucy altijd aan de voetbal rukken, net zoals Charlie Brown probeert te schoppen; dat is de aard van wolven en Lucys. Ik denk nu dat de strip die mij als kind vasthield, naast die verboden leedvermaak, ook enigszins analoog moet zijn geweest aan de manier waarop traditionele sprookjes kinderen boeien. Ze helpen onbewuste angsten weg te nemen over opgroeien en het vinden van een plek in de wereld – echte angsten worden overdreven en grotesk gemaakt.
Een Peanuts-verhaal is echter het tegenovergestelde van dat van een sprookje. In het laatste geval wint het goede over het algemeen, hoe rommelig ook: draken worden gedood, heksen worden in ovens geschoven, simpletons land fortuinen, enzovoort. In Schulz wint niemand en wordt iedereen gedwarsboomd, niet alleen in de liefde, maar ook op het honkbalveld of in de klas of, wat Snoopy betreft, in de lucht boven de slagvelden van de Eerste Wereldoorlog. Ondanks dat Happiness Is a Warm Puppy (charmant, maar een cash-in en, ik zou zeggen, misschien wenselijk, geen canon) zijn, zijn de typische Peanuts-trefzinnen ‘Rats !,’ ‘Good smart !,’ ‘Ik kan niet geloven it !, “en” Augh! ” Charlie Brown is, was en zal altijd een domkop zijn. Lucy blijft voor altijd chagrijnig, haar plezier in het vernederen van Charlie Brown is eeuwig vluchtig. Linus zal de Grote Pompoen nooit zien opkomen op Halloween. Varkenshok ruimt mooi op, maar het zal maar een paar panelen duren voordat hij weer smerig is.
Gerechtigheid is bijna net zo onbelangrijk in Schulz als realisme; eerder paneel naar paneel, strip naar strip, hij maalt zijn personages gewoon naar beneden, alsof ze spelers waren in een kindertheaterbewerking van Camus of Sartre of Robert Johnson. Een van mijn favoriete strips, uit 1954, toont Charlie Brown die alleen op een stoeprand zit. In het eerste paneel vallen een paar regendruppels. Bij het vierde paneel is de regen hevig, en Charlie Brown zit nog steeds op dezelfde plek, de ogenschijnlijke clou uitsprekend voor deze verder puur visuele cartoon: “Het regent altijd op de onbemind!” Probeert Schulz zelfs grappig te zijn? Ik denk het niet – niet echt. “Heerlijk deprimerend” zou hier de ambitie kunnen zijn. De humor van de tekeningen is waarom ik dol ben op deze specifieke strip, de bedrieglijk nonchalante lijn van Schulz die de subtiele verschuivingen in de lichaamstaal van Charlie Brown vastlegt terwijl hij voor het eerst rechtop gaat zitten en merkt dat er op hem wordt geregend; kijkt dan omhoog, bijna alsof hij de lucht ondervraagt; dan zakt in onderwerping zowel aan de zondvloed als aan zijn ellendige plek in een ongeïnteresseerd universum.
Wat halen kinderen weg van al deze somberheid?Op een bepaald niveau troostte het meedogenloze lijden van Charlie Brown me, een bliksemafleider, denk ik, vanwege mijn eigen zorgen over mijn plek in de wereld – pinda’s als catharsis, als worstcasescenario, waarbij de verwachte donderslag van gelach de geruststelling van de een sprookje nog lang en gelukkig. Ik voelde me slecht voor Charlie Brown, maar ik moet bekennen dat ik me niet zo slecht voor hem voelde, net zomin als voor minder soulvolle, minder waardige cartoonverliezers – Wile E. Coyote, Elmer Fudd, zelfs die shill het Trix-konijn. Als ontluikende cynicus en een kind dat aangeboren ongevoelig is voor religie, heb ik misschien iets gevonden dat bevestigt in Schulz ‘nihilisme – ik denk niet dat dat een te sterk woord is. Ik begrijp dat hij zijn christelijk geloof serieus nam, en ik weet dat mensen hebben beweerd dat het lijden in Peanuts op de een of andere manier verlossend is, maar ik weet niet zeker of ik het geloof. Wat ik van Schulz heb afgepakt, is dat het leven moeilijk is. Mensen zijn op zijn best moeilijk, in het slechtste geval ondoorgrondelijk. Gerechtigheid is een vreemde taal. Geluk kan verdampen in de smalle opening tussen een derde en vierde paneel, en de beste reactie op dat alles is lachen en in beweging blijven, altijd klaar om te bukken.
Ik houd nog steeds min of meer vast aan die filosofie. Misschien minder: ik ben nu ouder en zachter van hart. Niet toevallig ben ik ook vader, wat in mijn geval betekent dat ik een beetje huiverig word als het gaat om zaken als kinderen die worden gepest, vernederd, belachelijk gemaakt, buitengesloten. Schulz opnieuw bezoeken vanuit een teder ouderlijk perspectief kan de ogen openen, net zoals het herlezen van de gebroeders Grimm kan zijn – al dat bloed waar we als kinderen naar ophaalden! Of emotioneel bloed, in het geval van Schulz. Ik vind mezelf nu soms ontzet door zijn sadisme – en nogmaals, ik vind dat niet een te hard woord. Zoals Schulz zelf ooit toegaf, of opschepte: “Misschien heb ik de wreedste strip die gaat.” Hij kende de duisternis van zijn hart als het ging om het spelen van God.
Als ik door mijn oude Peanuts-paperbacks blader, ben ik geschokt door een Valentijnsdag-reeks uit 1964. Charlie Brown zit op een bankje op het schoolplein en eet zoals gewoonlijk alleen zijn lunchpakket. “Daar is dat kleine roodharige meisje…. Ze deelt Valentijnsdag uit, ‘zegt hij in het eerste paneel. (Ellipsen van Schulz overal.) In het tweede paneel leunt hij voorover, een blik van verlegen verwachting op zijn gezicht: “Ze deelt ze uit aan al haar vrienden … Ze deelt ze een voor een uit … Ze deelt ze uit … Ze geeft ze nog steeds uit ze eruit … “Derde paneel. Hij zit achterover, zijn schouders zakken en zijn mond hangt.” Nu is ze helemaal klaar … Dat was de laatste … Nu loopt ze weg …. ” Vierde paneel. Charlie Brown wendt zich af, zijn mond nu een trillende ondersteboven, zijn ogen wijd, wiebelig en een beetje scheef. Hij ziet eruit alsof hij wanhopig probeert niet te huilen. Zijn laatste woordballon is een eenvoudig, ironisch ‘Fijne Valentijnsdag!’ De zondvloedsequentie die ik hierboven noemde, werd op zijn minst verzacht door een soort ‘Rainy Days and Mondays’-melancholie, maar hier is niets grappigs of ironisch, zelfs niet de kleinste beweging van de naald in de richting van humor. Ik vind het bijna opwindend hoe de strip alles overtreft wat lezers normaal zouden verwachten van de grappige pagina’s.
Net zo meedogenloos is het hoogtepunt van een augustus Een honkbalverhaal uit 1963, dat over meerdere dagen loopt, waarin Charlie Brown voor zijn eeuwig slechte team gooit in een kampioenswedstrijd. (Het veronderstelde wonder waarmee ze aankwamen bij een kampioenswedstrijd wordt onverklaard gelaten.) Deze keer, in plaats van een homerus op te geven of een makkelijke flyball te laten vallen of op de plaat te slaan met de wedstrijd op het spel, schiet Charlie Brown in de winnende run. Nee! Augh !! Zijn teamgenoten schreeuwen het uit naar de hemel met die brede, gekwelde monden die Schulz graag tekende, degenen die eruitzien als ondersteboven geïnkt appels. Het woordeloze vierde paneel toont Charlie Brown nog steeds op de heuvel, bekogeld door hoeden en handschoenen. Dat is het. Geen poging tot een clou, geen droevige kleine observatie. Gewoon vernedering, zoals een Fassbinder-finale. Lachte ik als kind om deze cartoon? Als ik dat deed, moet ik een vreselijk kind zijn geweest.
Als de personages van Schulz zoiets als ‘echte’ kinderen waren, zou zijn wreedheid jegens hen ondraaglijk zijn, in plaats van alleen nieuwsgierig en soms onaangenaam. Om deze reden zou Ik vind de scène in A Charlie Brown Christmas waar Lucy, Patty, Shermy en de rest Charlie Brown uitschelden voor het terugbrengen van de huiselijke kleine boom, bijzonder moeilijk te accepteren, aangezien de stemmen op tv van echte kinderen zijn. Ze klinken als kinderen iemand zou het kunnen weten, of er zelfs een ouder van zijn. Ik hou nog steeds van A Charlie Brown Christmas, en ik hou nog steeds van Peanuts als een oeuvre, maar ik zou liegen als ik die leeftijd niet zou toegeven – de mijne, niet die van de strip – heeft het voor mij een beetje verzuurd.
Maar hier is een blijere opmerking om mee af te sluiten: mijn volwassen zelf heeft iets positiefs van Peanuts overgenomen dat mijn jongere zelf heeft gemist. Toen onze dochter, Zoë, werd geboren, stuurde de tante van mijn vrouw ons een kaartje waarop ze schreef dat haar wens voor Zoë was dat ze een passie had. Ik begreep aanvankelijk niet helemaal wat dat betekende, maar toen onze kinderen opgroeiden, begon ik het verschil te zien tussen kinderen die ergens heel veel om gaven – voetbal, boeken, fluit, theater, sociale rechtvaardigheid, wat dan ook – en degenen die niet. Je kon zien dat ze, zelfs op een embryonale manier, een soort betekenis in hun leven hadden gevonden – en je kon zien wat een geschenk het was.
Ik denk dat Schulz dit diep gevoeld heeft. Kijk naar zijn eigen passie voor cartoons – in tegenstelling tot de meeste syndicaatscartoonisten heeft hij nooit assistent-kunstenaars of schrijvers aangetrokken – en kijk hoe Peanuts evolueerde terwijl hij in zijn verbeelding leunde en liet vliegen. Al vroeg waren de hoofdpersonen Charlie Brown, Shermy, Patty en, binnenkort, Violet. Behalve dat Charlie Brown een ruige en praktische grappenmaker was, had geen van de personages veel persoonlijkheid; ze waren min of meer uitwisselbaar, ingeplugd zoals gags en visuele variatie eisten. Maar Schulz begon zijn cast al snel uit te werken met meer excentrieke, meer specifieke, meer gedreven personages: Schroeder, pianowonder en Beethoven-superfan; Lucy, ijdele drukte en voortdurend gekrenkte schelden; Linus, duimzuigende filosoof. Ondertussen, terwijl Schulz het universum tegen Charlie Brown keerde, terwijl hij hem zijn eigen alter ego maakte, werd de persoonlijkheid van het personage dieper en gekleurd. Charlie Brown begon zijn leven als ‘I Saw Her Standing There’, een frisse wind, maar binnen tien jaar was hij The White Album: donker, onrustig, rauw hier, verfijnd daar, omarmend – prachtig.
Dus als mij werd gevraagd om het personage te kiezen dat het meest waarschijnlijk geluk zal vinden als hij of zij ooit opgroeide – het echte soort, niet alleen het glibberige, warme puppy-soort – Ik zou niet aarzelen om Charlie Brown te kiezen. Misschien vindt hij wel een vorm van verlossing in zijn lijden? Hij voelt zijn mislukkingen diep, hij lijdt diep, en toch blijft hij altijd bereid om nog een keer tegen het voetbal te gaan of te proberen zijn vlieger omhoog halen of de volgende wedstrijd gooiden of hopen dit jaar eindelijk een valentijnskaart te ontvangen. Als hij een domkop is, komt dat deels omdat hij zo veel om hem geeft; schroom verdient de belediging niet. Net als zijn maker heeft passie en doorzettingsvermogen. Als hij echt was, zeg ik tegen mezelf, zou Charlie Brown in orde zijn.
Dit essay is aangepast van The Peanuts Papers: Writers and Cart oonisten over Charlie Brown, Snoopy & the Gang, and the Meaning of Life, gepubliceerd door Library of America.
