Obelisk, taps toelopende monolithische pilaar, oorspronkelijk in paren opgetrokken bij de ingangen van oude Egyptische tempels. De Egyptische obelisk is uit één stuk steen gehouwen, meestal rood graniet uit de steengroeven van Aswān. Het was ontworpen om breder te zijn aan de vierkante of rechthoekige basis dan aan de piramidevormige bovenkant, die vaak bedekt was met een legering van goud en zilver, electrum genaamd. Alle vier de zijden van de schacht van de obelisk zijn verfraaid met hiërogliefen die kenmerkend religieuze inwijdingen bevatten, meestal aan de zonnegod, en herdenkingen van de heersers. Hoewel bekend is dat obelisken al in de 4e dynastie (ca. 2575–2465 vce) zijn opgericht, zijn er geen voorbeelden uit die tijd bewaard gebleven. Obelisken van de zonnetempels van de 5e dynastie waren relatief gedrongen (niet meer dan 3 meter hoog). De oudste nog bestaande obelisk dateert uit de regering van Sesostris I (1918–1875 vce) en staat in Heliopolis, een buitenwijk van Caïro, waar ooit een tempel voor Re stond. Een van een paar obelisken die door Thoetmosis I in Karnak zijn opgericht (ca. 1493 – ca. 1482 vce), is 24 meter hoog, vierkant aan de basis, met zijden van 1,8 meter en 143 ton gewicht.

Een inscriptie op de basis van de 30 meter hoge obelisk van Hatshepsut in Karnak geeft aan dat het werk om die bepaalde monoliet uit de groeve duurde zeven maanden. In de tempel van Hatsjepsoet in Thebe zijn scènes te zien van het transport van de obelisk over de Nijl per schip. Op de plaats van bestemming plaatsten werklieden de schacht op zijn vrijstaande basis door hem op een helling van aarde te slepen en te kantelen.

Andere volkeren, waaronder de Feniciërs en de Kanaänieten, produceerden obelisken naar Egyptisch model, hoewel meestal niet uit één blok steen gehouwen.

In de tijd van de Romeinse keizers werden veel obelisken vanuit Egypte naar het huidige Italië getransporteerd. Minstens een dozijn gingen naar de stad Rome zelf, waaronder een nu op de Piazza San Giovanni in Laterano die oorspronkelijk werd opgericht door Thoetmosis III (regeerde 1479-1426 vce) in Karnak. Met een hoogte van 105 voet (32 meter) en een vierkante basis met zijden van 9 voet (2,7 meter) die taps toeloopt naar een vierkante bovenkant met zijden van 6 voet 2 inch (1,88 meter), weegt het ongeveer 230 ton en is het de grootste oude obelisk nog aanwezig.

Laat in de 19e eeuw verdeelde de regering van Egypte een paar obelisken, de ene aan de Verenigde Staten en de andere aan Groot-Brittannië. De ene staat nu in Central Park, New York City, en de andere aan de Thames-dijk in Londen. Hoewel bekend als Cleopatra’s Needles , hebben ze geen historische band met de Egyptische koningin. Ze werden in Heliopolis opgedragen door Thoetmosis III en dragen inscripties aan hem en aan Ramses II (regeerde ca. 1279-ca. 1213 vce). Gesneden uit het typische rode graniet, staan ze 69 voet 6 inch (21,2 meter) hoog, hebben een rechthoekige basis van 7 voet 9 inch bij 7 voet 8 inch (2,36 meter bij 2,33 meter), en weegt 180 ton. het houwen en oprichten van deze pilaren is een maatstaf voor het mechanische genie en de onbeperkte mankracht waarover de oude Egyptenaren beschikten.

Een bekend voorbeeld van een moderne obelisk is het Washington Monument, dat werd voltooid in Washington, DC, in 1884. Het torent 169 meter hoog en bevat een observatorium en een interne lift en trappen.