Zirkonium werd ontdekt door Martin Heinrich Klaproth, een Duitse chemicus, tijdens het analyseren van de samenstelling van het mineraaljargon (ZrSiO4) in 1789. Zirkonium werd ontdekt door geïsoleerd door Jöns Jacob Berzelius, een Zweedse chemicus, in 1824 en uiteindelijk in zuivere vorm bereid in 1914. Het verkrijgen van puur zirkonium is erg moeilijk omdat het chemisch vergelijkbaar is met hafnium, een element dat altijd vermengd wordt gevonden met afzettingen van zirkonium. Tegenwoordig wordt het meeste zirkonium verkregen uit de mineralen zirkoon (ZrSiO4) en baddeleyiet (ZrO2) via een proces dat bekend staat als het Kroll-proces.
Zirkonium is een corrosiebestendig metaal dat wordt gebruikt in hoogwaardige pompen en kleppen. Omdat het ook niet gemakkelijk neutronen absorbeert, wordt zirkonium veel gebruikt in kernreactoren. De kernenergie-industrie gebruikt bijna 90% van het zirkonium dat elk jaar wordt geproduceerd, dat vrijwel vrij moet zijn van hafnium. Zirkonium wordt ook gebruikt als legeringsmiddel in staal, om sommige soorten chirurgische apparatuur te maken en als vangstof, een materiaal dat combineert met en sporengassen uit vacuümbuizen verwijdert.
Zirkoon (ZrSiO4) is een zirkonium samenstelling die veel verschillende vormen kan aannemen, waarvan de meest populaire een heldere, transparante edelsteen is die kan worden geslepen om eruit te zien als diamant en die vaak in sieraden wordt gebruikt. Zirkoniumdioxide (ZrO2) is bestand tegen zeer hoge temperaturen en wordt gebruikt om smeltkroezen te maken en om de wanden van hoge temperatuurovens te bekleden. Zirkoniumcarbonaat (3ZrO2 · CO2 · H2O) wordt gebruikt in lotions om poison ivy te behandelen.
