ParathyroidEdit
Hyperparathyreoïdie komt voor bij ≥ 90% van de patiënten. Asymptomatische hypercalciëmie is de meest voorkomende manifestatie: ongeveer 25% van de patiënten heeft tekenen van nefrolithiase of nefrocalcinose. In tegenstelling tot sporadische gevallen van hyperparathyreoïdie, komen diffuse hyperplasie of multiple adenomen vaker voor dan solitaire adenomen.
PancreasEdit
Pancreas-eilandceltumoren komen voor bij 60 tot 70% van de patiënten. Tumoren zijn meestal multicentrisch. Meerdere adenomen of diffuse hyperplasie van eilandcellen komt vaak voor; dergelijke tumoren kunnen eerder uit de dunne darm komen dan uit de alvleesklier. Ongeveer 30% van de tumoren is kwaadaardig en heeft lokale of verre metastasen. Kwaadaardige eilandceltumoren als gevolg van het MEN 1-syndroom hebben vaak een meer goedaardig beloop dan sporadisch voorkomende kwaadaardige eilandceltumoren. Ongeveer 40% van de eilandceltumoren is afkomstig van een β-cel, scheiden insuline af (insulinoom) en kunnen hypoglykemie bij vasten veroorzaken. β-celtumoren komen vaker voor bij patiënten < 40 jaar. Ongeveer 60% van de eilandceltumoren is afkomstig van niet-β-celelementen en komt meestal voor bij patiënten > 40 jaar. Niet-β-celtumoren hebben iets meer kans om kwaadaardig te zijn.
De meeste eilandceltumoren scheiden pancreaspolypeptide uit, waarvan de klinische betekenis onbekend is. Gastrine wordt uitgescheiden door veel niet-β-celtumoren (verhoogde gastrine-secretie bij MEN 1 is ook vaak afkomstig van de twaalfvingerige darm). Verhoogde gastrine-secretie verhoogt het maagzuur, wat pancreaslipase kan inactiveren, wat kan leiden tot diarree en steatorroe. Verhoogde gastrine-secretie leidt ook tot maagzweren bij > 50% van de MEN 1-patiënten. Gewoonlijk zijn de zweren meervoudig of atypisch qua locatie en vaak bloeden, perforeren of worden ze verstopt. Een maagzweer kan hardnekkig en gecompliceerd zijn. Van de patiënten met het Zollinger-Ellison-syndroom heeft 20 tot 60% MANNEN 1.
Een ernstige secretoire diarree kan zich ontwikkelen en vocht- en elektrolytdepletie veroorzaken bij niet-β-celtumoren. Dit complex, het waterige diarree, hypokaliëmie en achloorhydrie syndroom (VIPoma) genoemd, wordt toegeschreven aan vasoactief intestinaal polypeptide, hoewel andere intestinale hormonen of secretagogen (waaronder prostaglandines) kunnen bijdragen. Overmatige uitscheiding van glucagon, somatostatine, chromogranine of calcitonine, ectopische uitscheiding van ACTH resulterend in het syndroom van Cushing en overmatige uitscheiding van somatotropine-afgevend hormoon (dat acromegalie veroorzaakt) komen soms voor bij niet-β-celtumoren. Deze zijn allemaal zeldzaam bij MANNEN 1. Niet-functionerende pancreastumoren komen ook voor bij patiënten met MEN 1 en zijn mogelijk het meest voorkomende type pancreatoduodenale tumor bij MEN 1. De grootte van de niet-functionerende tumor correleert met het risico op uitzaaiingen en overlijden.
Hypofyse Bewerken
Hypofysetumoren komen voor bij 15 tot 42% van de MEN 1-patiënten. Van 25 tot 90% zijn prolactinomen. Ongeveer 25% van de hypofysetumoren scheiden groeihormoon of groeihormoon en prolactine af. Overtollige prolactine kan galactorroe en overmatige groei veroorzaken hormoon veroorzaakt acromegalie, klinisch niet te onderscheiden van sporadisch voorkomende acromegalie. Ongeveer 3% van de tumoren scheiden ACTH uit, wat de ziekte van Cushing veroorzaakt. De meeste van de rest zijn niet functioneel. Lokale tumorexpansie kan visuele stoornissen, hoofdpijn en hypopituïtarisme veroorzaken. Hypofysetumoren bij MEN 1-patiënten lijken groter te zijn en zich agressiever te gedragen dan sporadische hypofysetumoren.
Andere manifestaties Bewerken
Adenomen en adenomateuze hyperplasie van de schildklier en bijnieren komen af en toe voor bij MEN 1-patiënten. De hormoonafscheiding verandert daardoor zelden en de significantie van deze afwijkingen is onzeker. In geïsoleerde gevallen komen carcinoïde tumoren voor, in het bijzonder die afgeleid van de embryologische voordarm. Meerdere subcutane en viscerale lipomen, angiofibromen en collagenomen kunnen ook voorkomen.
