Marcel Duchamp arriveerde in de Verenigde Staten minder dan twee jaar voorafgaand aan de oprichting van Fountain en was betrokken geraakt bij Francis Picabia, Man Ray, Beatrice Wood onder andere in de oprichting van een anti-rationele, anti-kunst, proto-Dada culturele beweging in New York City.

Begin 1917 deden geruchten de ronde dat Duchamp werkte aan een kubistisch schilderij met de titel Tulip Hysteria Co-ordinating, ter voorbereiding van de grootste tentoonstelling van moderne kunst die ooit in de Verenigde Staten heeft plaatsgevonden. Toen Tulip Hysteria Co-ordinating niet op de show verscheen, waren degenen die het hadden verwacht te zien teleurgesteld. Maar het schilderij heeft waarschijnlijk nooit bestaan.

Volgens één versie begon de creatie van Fountain toen Duchamp, vergezeld door kunstenaar Joseph Stella en kunstverzamelaar Walter Arensberg, kocht een standaard Bedfordshire-urinoir van de JL Mott Iron Works, 118 Fifth Avenue. De kunstenaar bracht het urinoir naar zijn atelier aan West 67th Street 33, heroriënteerde het 90 graden ten opzichte van de oorspronkelijk beoogde gebruikspositie en schreef erop: “R. Mutt 1917 “. Duchamp werkte verder uit:

Mutt komt van Mott Works, de naam van een grote fabrikant van sanitair. Maar Mott was te dichtbij, dus heb ik het gewijzigd naar Mutt, na de dagelijkse strip “Mutt and Jeff” die destijds verscheen en waarmee iedereen bekend was. Zo was er vanaf het begin een samenspel van Mutt: een dik, grappig mannetje, en Jeff: een lange magere man … Ik wilde een oude naam. En ik voegde Richard toe. Dat is geen slechte naam voor een pissotière. Snap je? Het tegenovergestelde van armoede. Maar zelfs niet zo veel, alleen R. MUTT.

Destijds was Duchamp bestuurslid van de Society of Independent Artists. Na veel discussie door de bestuursleden (van wie de meesten niet wisten dat Duchamp het had ingediend) over de vraag of het stuk wel of geen kunst was, werd Fountain tijdens de show aan het zicht onttrokken. Duchamp nam ontslag uit het bestuur en “trok” uit protest de Tulp Hysteria Co-ordinating “terug”. “Fontein”, schreef de commissie, “mag dan een zeer nuttig object zijn in zijn plaats, maar zijn plaats is geen kunsttentoonstelling, en het is per definitie een kunstwerk.” Om deze reden werd het werk “onderdrukt” (uitdrukking van Duchamp).

Nee, niet afgewezen. Een werk kan niet worden afgewezen door de Independents Het werd eenvoudigweg onderdrukt. Ik zat in de jury, maar ik werd niet geraadpleegd, omdat de ambtenaren niet wisten dat ik het was die het had ingezonden; Ik had de naam “Mutt” erop geschreven om verbinding met het persoonlijke te vermijden. De “fontein” werd gewoon achter een scheidingswand geplaatst en gedurende de tentoonstelling wist ik niet waar hij was. Ik kon niet zeggen dat ik het ding had gestuurd, maar ik denk dat de organisatoren het wisten door middel van roddels. Niemand durfde er iets over te zeggen. Ik kreeg ruzie met hen en ging met pensioen. Na de tentoonstelling vonden we de ‘ Fountain “opnieuw, achter een partitie, en ik haalde het terug! (Marcel Duchamp, 1971)

De New Yorkse dadaïsten veroorzaakten controverse over Fountain en het feit dat het werd afgewezen in het tweede nummer van The Blind Man met een foto van het stuk en een brief van Alfred Stieglitz, en geschriften van Louise Norton, Beatrice Wood en Arensberg.Een redactioneel artikel, mogelijk geschreven door Wood, bij de foto, getiteld “The Richard Mutt Case”, maakte een bewering die belangrijk zou blijken te zijn met betrekking tot bepaalde kunstwerken die erna zouden komen:

Of meneer Mutt met zijn eigen handen de fontein heeft gemaakt of niet, doet er niet toe. Hij koos het. Hij nam een gewoon levensartikel, plaatste het zo dat de bruikbare betekenis ervan verdween onder de nieuwe titel en gezichtspunt – creëerde een nieuwe gedachte voor dat object.

Ter verdediging van het feit dat het kunstwerk kunst is, vervolgt het stuk: “De enige kunstwerken die Amerika heeft gegeven, zijn haar loodgieterswerk en haar bruggen.” Duchamp beschreef dat zijn bedoeling met het stuk was om de focus van kunst te verleggen van fysieke ambacht naar intellectuele interpretatie.

In een brief van 23 april 1917 schreef Stieglitz over de foto die hij van Fountain nam: “The” Urinal “foto is echt een wonder – iedereen die het heeft gezien, vindt het mooi – en het is waar – dat is het ook. Het heeft een oriëntaalse uitstraling – een kruising tussen een Boeddha en een gesluierde vrouw. “

In 1918 publiceerde Mercure de France een artikel toegeschreven aan Guillaume Apollinaire, waarin de fontein stond, oorspronkelijk getiteld” le Bouddha de la salle de bain ‘(Boeddha van de badkamer), vertegenwoordigde een zittende Boeddha. Het motief dat werd ingeroepen voor zijn weigering bij de Independents was dat de toegang (1) immoreel en vulgair was, (2) het plagiaat was, een commercieel stuk sanitair. .Mutt antwoordde, volgens Apollinaire, dat het werk niet immoreel was, aangezien soortgelijke stukken elke dag te zien waren in sanitair- en badkamerwinkels. Op het tweede punt wees R. Mutt erop dat het feit dat Fountain niet met de hand werd gemaakt van de kunstenaar was onbelangrijk. Het belang lag in de keuze die de kunstenaar maakte. De kunstenaar koos een object uit het alledaagse leven, wist de gebruikelijke betekenis uit door het een nieuwe titel te geven, en vanuit dit oogpunt gaf hij een nieuw puur esthetische betekenis aan het object.

Menno Hubregtse betoogt dat Duchamp Fountain misschien als readymade heeft gekozen omdat het de verheerlijking van Robert J. Coady van industriële machines als pure vormen van Amerikaanse kunst parodieerde. Coady, die zijn oproep tot Amerikaanse kunst verdedigde in zijn publicatie The Soil, drukte een vernietigende recensie af van Jean Crotti’s Portrait of Marcel Duchamp (Sculpture Made to Measure) in de uitgave van december 1916. Hubregtse merkt op dat het urinoir van Duchamp mogelijk een slimme reactie op Coady’s vergelijking van Crotti’s sculptuur met ‘de absolute uitdrukking van een loodgieter’.

Sommigen hebben betwist dat Duchamp Fountain heeft gemaakt, maar hielpen eerder bij het indienen van het stuk bij de Society of Independent Artists voor een vriendin. In een brief van 11 april 1917 schreef Duchamp aan zijn zus Suzanne: “Une de mes amies sous un pseudonyme masculin, Richard Mutt, avait envoyé une pissotière en porcelaine comme sculpture” (“Een van mijn vriendinnen onder een mannelijk pseudoniem, Richard Mutt , verzonden in een porseleinen urinoir als een sculptuur. ‘) Duchamp heeft zijn vriendin nooit geïdentificeerd, maar er zijn drie kandidaten voorgesteld: een vroege verschijning van Duchamps vrouwelijke alter ego Rrose Sélavy; de dadaïst Elsa von Freytag-Loringhoven; of Louise Norton (een Dada-dichter en een goede vriend van Duchamp, later getrouwd met de Franse avant-gardecomponist Edgard Varèse), die een essay heeft bijgedragen aan The Blind Man discussing Fountain, en wiens adres gedeeltelijk te zien is op het papieren toegangsbewijs op de foto van Stieglitz Aan de ene kant geeft het feit dat Duchamp schreef “verzonden” niet “gemaakt”, niet aan dat iemand anders het werk heeft gemaakt. Verder is er geen documentair of getuigenis dat suggereert dat von Freytag Fountain heeft gemaakt.

Kort na de eerste tentoonstelling was Fountain verloren. Volgens de biograaf van Duchamp Calvin Tomkins is de beste gok dat het door Stieglitz als vuilnis werd weggegooid, een veelvoorkomend lot van Duchamps vroege readymades.

De reactie die Fountain opwekte, duurde weken na de inzending van de tentoonstelling. . Op 25 april 1917 werd in Boston een artikel gepubliceerd:

Een Philadelphian, Richard Mutt, lid van de vereniging, en geen familie van onze vriend van de ‘Mutt en Jeff’-tekenfilms dienden een badkamerarmatuur in als een’ kunstwerk ‘. Het officiële verslag van de aflevering van de verwijdering zegt:’ Richard Mutt dreigt de regisseurs te vervolgen omdat ze de badkamerarmatuur, gemonteerd op een voetstuk, hebben verwijderd. die hij voorlegde als een “kunstwerk”. Sommige directeuren wilden dat het behouden bleef, gezien de uitspraak van de vereniging dat er geen jury was om te beslissen over de verdiensten van de 2500 ingezonden schilderijen en sculpturen. Andere directeuren beweerden dat het onfatsoenlijk was tijdens een vergadering en de meerderheid stemde erover Als gevolg hiervan is Marcel Duchamp met pensioen gegaan uit het bestuur. De heer Mutt wil nu meer dan zijn contributie teruggeven. Hij wil een schadevergoeding.”

Duchamp begon met het maken van miniatuurreproducties van Fountain in 1935, eerst in papier-maché en vervolgens in porselein, voor zijn meerdere edities van een miniatuurmuseum” retrospectief “getiteld Boîte-en-valise of” doos in een koffer “, 1935-1966. De eerste 1: 1 reproductie van Fountain werd goedgekeurd door Duchamp in 1950 voor een tentoonstelling in New York; er volgden nog twee individuele stukken in 1953 en 1963, en daarna werd in 1964 een kunstenaars multiple vervaardigd in een oplage van acht. Deze uitgaven kwamen terecht in een aantal belangrijke openbare collecties; Indiana University Art Museum, San Francisco Museum of Modern Art, de National Gallery of Canada, Centre Georges Pompidou en Tate Modern. De oplage van acht is vervaardigd van geglazuurd aardewerk dat geverfd is om op het originele porselein te lijken, met een handtekening, gereproduceerd in zwarte verf.