De Olympische Spelen van deze zomer in Peking zijn al doordrenkt van politiek, maar de sfeer lijkt nu niet op de politiek geladen Olympische Spelen van 1936, georganiseerd door Adolf Hitler in nazi-Duitsland.

Boycots, raciale en religieuze strijd en internationale intriges plaagden ’s werelds meest prominente sportfestival. De Spelen van Berlijn werden een krachtig propagandamiddel voor nazi-Duitsland toen het probeerde de wrede behandeling van joden, politieke tegenstanders en anderen goedaardig te laten lijken. De Olympische Spelen van de nazi’s hielpen Duitsland ook om een sfeer van verzoening van de rest van de wereld te cultiveren terwijl Hitler zich voorbereidde op verovering en oorlog.

De Spelen als politieke hoofdstad

Hitler ‘erfde’ de 1936 games uit de Weimarrepubliek die hij verdrong. “Berlijn kreeg de zomerspelen voordat Hitler aan de macht kwam”, merkt Susan Bachrach op, curator van speciale tentoonstellingen in het United States Holocaust Memorial Museum in Washington D.C. Het museum heeft zijn tentoonstelling uit 1996, “The Nazi Olympics: Berlin 1936”, nieuw leven ingeblazen.

“De grote vraag was of de nazi’s onder Hitler de spelen zouden willen hosten”, voegt Bachrach toe. “Ze stonden” niet bekend om hun internationalisme. “

Minister van nazi-propaganda Joseph Goebbels erkende de voordelen: het vieren van het Arische ideaal en het vormgeven van het nazi-imago – voor Duitsers en voor de wereld.

“Je moet goed regeren, en een goede regering heeft goede propaganda nodig”, verklaarde Goebbels in een toespraak uit 1933.

“Dit was nog een relatief jong regime”, zegt Bachrach. “En ook al was het een dictatuur. , was het erg belangrijk om de steun van de bevolking op te bouwen, vooral onder jonge mensen die zo belangrijk waren geweest voor de groei van de nazi-beweging. Sport en de Olympische Spelen waren natuurlijk goede manieren om dat te doen. “

Beweren van Arische suprematie

De Olympische Spelen zijn ontstaan in Griekenland, en de nazi’s beschouwden zichzelf als erfgenamen van de Griekse cultuur, vooral noties van fysieke bekwaamheid en schoonheid.

Hitler riep dat beeld op tijdens een Jeugddagbijeenkomst in 1934 in Neurenberg: “In onze ogen moet de ideale Duitse jongen slank en slank zijn, snel als een windhond, taai als leer , en zo hard als Krupp-staal. “

Krupp-staal bedacht in een nazi-uitvinding: de Olympische fakkelrelais. De lange termijn met de vlam is nu een hoofdbestanddeel van de spelen, maar de estafette bestond niet vóór 1936.

“Het was eigenlijk een niet-nazi, Carl Diem, die dit idee bedacht op basis van enkele van zijn lezingen uit de Griekse geschiedenis”, zegt Bachrach. “En het Ministerie van Propaganda onder Joseph Goebbels vond dit een geweldige manier om de spelen bekend te maken.”

De eerste Olympische fakkel werd gemaakt door Krupp, het Duitse staalbedrijf dat wapens produceerde voor de nazi’s in strijd met het Verdrag van Versailles.

Zowel toen als nu trok de estafette controverse aan. De route van Olympia, Griekenland, naar Berlijn raakte zeven landen die later zouden worden bezet door Duitsland of zijn bondgenoten. In Wenen braken gevechten uit tussen nazi-sympathisanten en tegenstanders. En kaarten die langs de estafette-route waren verspreid, toonden ten onrechte een regio van Tsjecho-Slowakije als onderdeel van Duitsland.

Massamoord was nog jaren verwijderd, maar massale chaos was al gericht op Joden en anderen in Duitsland. Hitlerjugend in bruinhemden marcheerde door de straten en riep: “Duitsers, verdedig jezelf. Koop niet van de Joden.” Joodse boeken werden verbrand. Gemengde huwelijken werden verboden. Concentratiekampen hielden politieke gevangenen en zigeuners vast. En Joodse atleten werden gezuiverd van Duitse sport.

“In het voorjaar van 1933 … kreeg ik een brief van mijn sportclub”, herinnert Margaret Lambert zich, die de beste hoogspringer van Duitsland was en destijds bekend stond als Gretel Bergmann. . Lambert werd geïnterviewd voor de tentoonstelling van de Olympische Spelen van het Holocaustmuseum in 1996.

Ze zei in de brief: “Je bent hier niet langer welkom omdat je” Joods bent. Heil Hitler. ” Lambert zei toen: ‘Ze hebben me net uit de club gegooid. En dat was wat dat betreft het einde van mijn sportcarrière.’

Zij en andere Joodse atleten werden verbannen van banen, zwembaden, rechtbanken en trainingsfaciliteiten. Ze vonden het moeilijk om alleen te trainen.

De behandeling van joden en anderen was algemeen bekend. In april 1933, meer dan drie jaar voor de spelen, stond op een banner in de New York Times: “Olympische Spelen van 1936 worden mogelijk geannuleerd vanwege de Duitse campagne tegen de Joden.”

Internationale kritiek

Amerikaanse diplomaten waarschuwden dat de spelen Hitler een propagandaboost zouden geven als hij zich herbewapende in weerwil van de verdragen van de Eerste Wereldoorlog. Prominente Amerikanen verzamelden zich thuis. Generaal-majoor John F. O “Ryan, een oorlogsheld, vertelde een 1933. New York rally, “Mr. Hitler” s schending van deze gemeenschappelijke rechten in hun aanvraag voor de Joodse burgers van Duitsland is een uitdaging voor de beschaving. “De menigte brulde zijn goedkeuring.

Zelfs sommige atleten en Olympische functionarissen sloten zich aan bij de oproep tot boycot en noemden de zuivering van Joodse atleten door Duitsland, een duidelijke overtreding van de Olympische regels.De nazi’s leken toe te geven en nodigden Lambert uit om zich bij het Duitse team te voegen.

Lambert herinnert zich de uitnodiging. “De enige reden dat ik in dat Olympische team zou moeten zitten, was omdat de Amerikanen en de Engelsen en de Fransen en veel andere landen dreigden niet naar de Olympische Spelen van 1936 te komen vanwege de discriminatie van de Joden.”

De nazi’s probeerden de controverse te onderdrukken. Olympische organisatoren, zakenmensen en politici werden naar Duitsland uitgenodigd voor “gezuiverde bezoeken”. Ze waren getuige van geen strijd, spraken met gelukkige Duitsers en er werd beloofd dat de spelen voor iedereen toegankelijk zouden zijn.

Een zorgvuldig geconstrueerde, meegaande toon ontwikkeld.

“Deelname aan deze spelen mag niet worden opgevat als een goedkeuring van het beleid en de praktijken van de nazi-regering”, zei Avery Brundage, leider van het Amerikaans Olympisch Comité en de anti-boycotkrachten. “Er zijn maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat de fundamentele principes van fair play en sportiviteit, of de Olympische normen van vrijheid en gelijkheid voor iedereen, niet worden geschonden”, voegde hij eraan toe.

“Het verhaal wordt een beetje ingewikkelder als we de kwestie van het boycotdebat in de Verenigde Staten gaan presenteren tegen de achtergrond van wat er in ons eigen land gebeurde”, merkt Bachrach op. “racisme en het tijdperk van Jim Crow-discriminatie van zwarte atleten … dit was echt het toppunt van antisemitisme in Amerika.”

In die tijd werden zwarten en joden geconfronteerd met discriminatie op het werk en werden ze geweerd uit sommige hotels en atletiekclubs in de Verenigde Staten.

De Afrikaans-Amerikaanse John Woodruff, de gouden medaille favoriet op de 800 meter, voegde zich bij de 334 Amerikaanse Olympische atleten die aan boord van de oceaanstomer Manhattan naar Duitsland voeren.

“Er was wat gepraat over de Olympische Spelen die werden geboycot vanwege wat Hitler het Joodse volk in Duitsland aandeed”, herinnert Woodruff zich in een interview in 1996 met het Holocaust Memorial Museum. ‘Maar het is nooit besproken onder de teamleden. We waren helemaal niet geïnteresseerd in politiek, zie je. We waren alleen geïnteresseerd om naar Duitsland te gaan en te winnen. “

Sommige Amerikaanse Joodse atleten voegden zich bij de Afro-Amerikanen aan boord van het schip, klaar om te bewijzen dat Hitlers Arische superioriteitstheorieën het bij het verkeerde eind hadden. Maar hordeloper Milton Green maakte de reis niet. Hij en teamgenoot Norman Cahners hadden een ontmoeting gehad met hun rabbijnen en andere Joodse leiders en besloten het niet te doen.

“Die ontmoeting veranderde ons echt,” vertelde Green aan een interviewer van het museum, “omdat we geschokt waren over de vreselijke dingen die er in Duitsland gaande waren. Zowel Cahners als ik besloten dat we de Olympische Spelen. We voelden gewoon dat het de juiste keuze was. ”

De Spelen beginnen

Op 1 augustus 1936 arriveerde de Olympische vlam in een vol stadion in Berlijn. Hitler zelf sprak de woorden uit die de spelen officieel opende, en wat volgde was 17 dagen waarin de Olympische vijf ringen, een symbool van internationale samenwerking en vrede, werden gemengd met de nazi-swastika, zelfs toen een symbool van Arische superioriteit.

Duitse winnaars brachten de stijf bewapende nazi-groet op de medaille-stands. Duitse toeschouwers reageerden met dezelfde groet en gezangen van “Sieg Heil” in aanwezigheid van Hitler.

De Afrikaans-Amerikaanse Jesse Owens trotseerde het Arische ideaal door vier gouden medailles op de baan en veld te winnen. Renner John Woodruff won ook goud.

“Er was absoluut een speciaal gevoel bij het winnen van de gouden medaille en het zwart zijn”, zei Woodruff. “We vernietigden de meesterstheorie wanneer we die gouden medailles begonnen te winnen.”

Voor anderen was er teleurstelling. Lambert werd van het Duitse team getrapt, zogenaamd vanwege slechte prestaties. Maar slechts vier weken daarvoor sprong ze 5 “3”, de gouden medaille winnende hoogte op de Olympische Spelen.

“Ik zou hoe dan ook een verliezer zijn geweest”, herinnerde ze zich in 1996. “Als ik had gewonnen, zou er zo’n belediging zijn geweest tegen de Duitse psyche:” Hoe kan een Jood goed genoeg zijn om de Olympische Spelen te winnen? ? ” Ik zou bang moeten zijn voor mijn leven, ik weet het zeker. En als ik had verloren, zou ik voor de grap zijn gemaakt: “Zie je. We wisten dat de Jood “dit niet kon doen”. “

Twee Joodse atleten, Marty Glickman en Sam Stoller, maakten deel uit van het 400 meter lange estafetteteam van de VS, tot een last-minute verandering. De Duitsers waren bezig hun beste sprinters voor de estafette, werd hen verteld, dus Jesse Owens en Ralph Metcalfe zouden in plaats daarvan rennen.

Glickman herinnerde zich het moment in een interview.

Glickman leek bitter over de ervaring, zelfs 60 jaar later. “In de hele geschiedenis van de moderne Olympische Spelen heeft geen enkele fitte Amerikaanse atletieker ooit niet deelgenomen aan de Olympische Spelen, behalve Sam Stoller en ik, de enige twee Joden in het team van 1936.”

Een maskering van vijandelijkheden

Tijdens de spelen waren er openlijke bewijzen van vijandigheid verborgen in Berlijn. Borden die joden verbood uit openbare plaatsen waren verdwenen. Duitsers hadden de opdracht gekregen aardig te zijn tegen iedereen, vooral tegen Afrikaanse- Amerikanen.Zwarte atleten namen verhalen mee naar huis over warmte en gastvrijheid – in Duitsland, zei een atleet, hoefde hij ‘niet achter in de bus te zitten.

Tegenwoordig herinneren mensen zich de Olympische Spelen van 1936 voor Jesse Owens’ overwinningen en de daaruit voortvloeiende verlegenheid voor Hitler. Maar zo werden de spelen destijds niet geïnterpreteerd.

In plaats daarvan meldden waarnemers dat “de nazi’s geslaagd waren met hun propaganda. Dat Hitler echt een grote winnaar was “, zegt Bachrach.” Zelfs een politiek verslaggever van The New York Times, Frederick Birchall, komt naar buiten na de spelen en zegt dat de spelen Duitsers terug in de schoot van naties plaatsen en zelfs weer menselijker maken. . “

Hitler had plannen om de Olympische Spelen van de toekomst te domineren. Nazi-architect Albert Speer ontwierp een stadion dat voor alle Olympiades zou worden gebruikt. En zelfs toen het nazi-regime steeds dreigender werd, besloot het Internationaal Olympisch Comité om de Olympische Winterspelen van 1940 in Duitsland te houden, nadat twee andere steden zich hadden teruggetrokken.

Nadat Duitsland Polen in 1939 was binnengevallen, trok het zich terug als gastheer van de spelen van 1940 en werden de Olympische Spelen geannuleerd.

Hitler keerde uiteindelijk in omgekeerde richting terug op de route van de Olympische fakkeltocht. De As-mogendheden veroverden onderweg elk land. Onder de miljoenen die stierven in de Holocaust waren ten minste 11 atleten van de Olympische Spelen van 1936.