Vraag: “Wat zijn de verschillen tussen de Sadduceeën en Farizeeën?”
Antwoord: De Evangeliën verwijzen vaak naar de Sadduceeën en Farizeeën, aangezien Jezus bijna constant met hen in conflict was. De Sadduceeën en Farizeeën vormden de heersende klasse van Joden in Israël. Er zijn enkele overeenkomsten tussen de twee groepen, maar er zijn ook belangrijke verschillen tussen hen.
De Farizeeën en de Sadduceeën waren beide religieuze sekten binnen het Judaïsme in de tijd van Christus. Beide groepen eerden Mozes en de Wet, en ze hadden allebei een zekere mate van politieke macht. Het Sanhedrin, het 70 leden tellende hoogste gerechtshof van het oude Israël, had leden van zowel de Sadduceeën als de Farizeeën.
De verschillen tussen de Farizeeën en de Sadduceeën zijn ons bekend door een aantal passages in de Schrift en door de bestaande geschriften van de Farizeeën. Religieus gezien waren de Sadduceeën conservatiever op één leerstellig gebied: ze drongen aan op een letterlijke interpretatie van de tekst van de Schrift; aan de andere kant gaven de Farizeeën mondelinge overlevering dezelfde autoriteit als het geschreven Woord van God. Als de Sadduceeën geen bevel in de Tenach konden vinden, deden ze het af als door de mens gemaakt.
Gezien de verschillende opvattingen van de Farizeeën en de Sadduceeën over de Schrift, is het geen verrassing dat ze ruzie maakten over bepaalde doctrines. De Sadduceeën verwierpen een geloof in de opstanding van de doden (Matteüs 22:23; Marcus 12: 18-27; Handelingen 23: 8), maar de Farizeeën geloofden wel in de opstanding. De Sadduceeën ontkenden het hiernamaals en meenden dat de ziel bij de dood omkwam, maar de Farizeeën geloofden in een hiernamaals en in een passende beloning en straf voor individuen. De Sadduceeën verwierpen het idee van een onzichtbare, spirituele wereld, maar de Farizeeën leerden het bestaan van engelen en demonen in een spiritueel rijk.
De apostel Paulus gebruikte sluw de theologische verschillen tussen de Farizeeën en de Sadduceeën om aan hun greep te ontsnappen. Paulus was in Jeruzalem gearresteerd en verdedigde zich voor het Sanhedrin. Wetende dat sommige van de rechtbank Sadduceeën waren en de andere Farizeeën, riep Paulus: “Mijn broers, ik ben een Farizeeër, afstammeling van Farizeeën. Ik sta terecht wegens de hoop op de opstanding van de doden” (Handelingen 23: 6 Paulus ‘vermelding van de opstanding veroorzaakte een dispuut tussen de Farizeeën en de Sadduceeën, waardoor de gemeente verdeeld werd en “grote opschudding” veroorzaakte (vers 9). De Romeinse bevelhebber die het proces gadesloeg, stuurde troepen de strijd in om Paulus van hun geweld te redden (vers 10).
In sociaal opzicht waren de sadduceeën elitairder en aristocratischer dan de farizeeën. Sadduceeën waren meestal rijk en bekleedden machtigere posities. De hogepriesters en hogepriester waren sadduceeën, en zij bezetten de meeste zetels in het Sanhedrin. De Farizeeën waren meer representatief voor de gewone arbeiders en hadden het respect van de massa. De machtspositie van de Sadduceeën was de tempel in Jeruzalem; de Farizeeën beheersten de synagogen. De Sadduceeën waren vriendelijker met Rome en waren meer geschikt voor de Romeinse wetten dan de Farizeeën. De Farizeeën verzetten zich vaak tegen de hellenisering, maar de Sadduceeën verwelkomden het.
Jezus had meer confrontaties met de Farizeeën dan met de Sadduceeën, waarschijnlijk omdat de eerste de voorkeur gaf aan de mondelinge overlevering. ‘Je negeert Gods wet en vervangt je eigen traditie’, zei Jezus tegen hen (Marcus 7: 8, NLT; zie ook Matteüs 9:14; 15: 1–9; 23: 5, 16, 23, Marcus 7: 1–23 en Lucas 11:42.) Omdat de Sadduceeën vaak meer bezig waren met politiek dan met religie, negeerden ze Jezus totdat ze begonnen te vrezen dat Hij ongewenste Romeinse aandacht zou trekken en de status quo zou verstoren. Het was op dat moment dat de Sadduceeën en Farizeeën legden hun meningsverschillen opzij, verenigden zich en spanden samen om Christus ter dood te brengen (Johannes 11: 48-50; Marcus 14:53; 15: 1).
De Sadduceeën als groep hielden op te bestaan na de verwoesting van Jeruzalem, maar de erfenis van de Farizeeën leefde voort. In feite waren de Farizeeën verantwoordelijk voor de samenstelling van de Misjna, een belangrijk document met betrekking tot de voortzetting van het jodendom na de vernietiging van de tempel. Op deze manier legden de Farizeeën de basis voor de moderne tijd. Rabbijns judaïsme.