Eerste internationale verdrag

Het Verdrag van Tordesillas werd geratificeerd door de Kroon van Castilië en de koning van Portugal in 1494. Het verdrag verdeelde de nieuw ontdekte landen buiten Europa in twee gelijke helften, de oostkant behorende tot Portugal, en het westen tot Castilië (later De Marianen bevonden zich aan de Spaanse kant, waardoor Spanje het recht kreeg de Marianen te koloniseren, wat ze 174 jaar later in 1668 deden.

Het wordt beschouwd als het eerste internationale verdrag van de moderne tijd. Naast de politieke vertegenwoordigers van Portugal (Ruy de Sousa, Juan de Sousa en Arias de Almadana) en Castilië (Enrique Enríquez de Guzmán, Gutierre de Cárdenas en Francisco Maldonado), namen twee teams van geografen en experts deel aan de onderhandelingen om technische bijstand te verlenen bij de diplomatieke beslissing.

Oorsprong

De terugkeer naar Europa van Christoffel Columbus op 3 maart 1493, werd gevolgd door een internationaal conflict gebaseerd op de claim van Portugal van soevereiniteit over de nieuw ontdekte landen. Volgens de bewering waren de ontdekkingen in strijd met het Verdrag van Alcáçovas, een eerdere overeenkomst met Castilië die Portugal de controle verleende over elke ‘ontdekking’ ten zuiden van de Canarische Eilanden in de Atlantische Oceaan. Castilië weigerde de bewering met het argument dat de ontdekking van Amerika was gedaan via een expeditie naar het westen, niet naar het zuiden, vanaf de Canarische Eilanden.

Pauselijke arbitrage werd door beide landen geaccepteerd. Beiden wilden hun toegang tot de specerijeneilanden (Molukken, Indonesië) veiligstellen, waar nootmuskaat, kruidnagel en peper groeide in overvloed. Het waren zeer waardevolle producten, die onmisbaar waren voor de bereiding van medicijnen, parfums en voor het bewaren van vlees.

In het Europa van de 15e eeuw werd het gezag van de paus beschouwd Paus Alejandro VI, de in Spanje geboren Rodrigo Borgia, had eerder vier ‘Bulls’ of pauselijke oorkonden uitgegeven. Twee van hen, bekend als Inter Cœtera, en de anderen als Eximiœ Devotionis en Dudum Siquidem, vestigden een meridiaan van 100 mijl ten westen van de Kaapverdische eilanden die de scheiding van de invloedssferen van de twee landen zou verzekeren.

Portugal zou de controle hebben over het oostelijke deel en Castilië over de westkant. Het verdrag omvatte rechten over land dat al ontdekt of ontdekt zou worden, maar beperkt tot landen die nog geen christelijke regering hadden. De pauselijke bulls dreigden met excommunicatie van degenen die weigerden zich aan zijn mandaat te onderwerpen. De pauselijke bulls waren niet in het voordeel van de Portugezen, die bang waren niet alleen hun invloed op onontdekte landen te verliezen, maar ook een kortere route naar de Specerijeneilanden. Zowel Portugal als Castilië hoopten eerder de controle over hen te nemen.

Maar de andere Europese rechtbanken waren ook bezorgd over het verlies van de voordelen van handel met de Specerijeneilanden, en zouden uiteindelijk pauselijk gezag over onontdekte landen weigeren . Het verdrag kreeg de bijnaam “Adams testament” toen Francisco I van Frankrijk eiste om bewijs van “Adams testament” te zien dat hem van de claim uitsluit. De religieuze bewegingen in Europa in de 16e eeuw kunnen worden gezien als een gevolg van de politieke claims van Portugal en Spanje.

Het verdrag werd op 7 juni 1494 ondertekend in de Castiliaanse stad Tordesillas. De koningen ratificeerden het. op 2 juli (Isabel van Castilië) en 5 september (João II van Portugal).

Inhoud van het verdrag

Het verdrag vestigde een denkbeeldige longitudinale, van de Noordpool tot het Zuiden , langs 370 mijlen ten westen van de Kaapverdische eilanden, (46º 37 ′ westerlengte). Maar een overeenkomst over hoe de exacte meridiaan te identificeren, waarvoor een exacte identificatie van de lengtegraad onmisbaar was, werd niet gespecificeerd in het verdrag.

Het was op zichzelf geen gemakkelijke taak: het hing af van de exacte grootte toegeschreven aan planeet Aarde. Beide rechtbanken hebben een delegatie naar de Kaapverdische eilanden gestuurd om de voorwaarden van de overeenkomst uit te voeren. De Portugezen wilden het meest westelijke eiland van de Kaapverdische archipel kiezen. De Castilianen voerden aan om de Legua castellana of Castiliaanse competitie te gebruiken, wat overeenkomt met 4,18 km, bij de meting van de 370 competities.

Door de feitelijke positie van de Tordesillas-lijn uit te breiden, verwierf Portugal rechten op de meest oostelijke punt van Brazilië, dat ze uiteindelijk in 1500 bezette door de expeditie van Pedro Alvares Cabral.

Het Verdrag van Tordesillas was bijna 300 jaar van kracht, met uitzondering van 1580 tot 1640 toen de kronen van Spanje en Portugal waren verenigd.Het werd in de tweede helft van de achttiende eeuw vervangen door het Verdrag van Madrid in 1750 en tenslotte het Verdrag van San Ildefonso in 1777.

Beide originele manuscripten van het Verdrag van Tordesillas worden bewaard in het Arquivo Nacional da Torre do Tombo in Portugal en in het Archivo de Indias in Sevilla, Spanje.

Door Carlos Madrid

Voor meer informatie

Davenport, Frances Gardiner ed. Europese verdragen die betrekking hebben op de geschiedenis van de Verenigde Staten en hun afhankelijkheden tot 1648. Washington: Carnegie Institution of Washington, 1917.