De schijnbaar onneembare positie van Bismarck had een zwakke plek: de keizer moest hem als onmisbaar beschouwen. De oude keizer, Willem I, bleef trouw tot aan zijn dood op 9 maart 1888. Hij vergat nooit dat Bismarck hem in 1862 van het “liberalisme” had gered. Frederik III, zijn zoon en opvolger, was aan Bismarck gebonden door de herinnering aan de triomfen. van 1870. Liberaal in woorden, hij was op zijn best nationaal liberaal en zou, net als de andere nationale liberalen, vrede hebben gesloten met Bismarck in ruil voor een paar concessies. Hij was echter al een stervende man toen hij de kroon nam, en zijn regering van 99 dagen eindigde op 15 juni 1888.

Willem II, de derde en laatste Duitse keizer, had geen herinnering aan gevaren uit het verleden of overwinningen uit het verleden om hem aan Bismarck te binden. Hij vertegenwoordigde het nieuwe Duitsland dat geen matiging kende, het zelfverzekerde Duitsland dat geen grenzen erkende Duitse macht.Tegelijkertijd was hij ongeduldig met Bismar ck’s sociaal conservatisme, dat de keizer leek te vervreemden van de massa van zijn onderdanen.

Het geschil kwam tot een hoogtepunt na de algemene verkiezingen van 1890. Bismarck was er niet in geslaagd om een nationale kreet te slaan en de verkiezingen niet uit te dragen. De Bismarckiaanse coalitie van conservatieven en nationale liberalen viel van 220 naar 135; de radicalen, het centrum en de sociaal-democraten stegen van 141 naar 207. Bismarck wilde de keizerlijke grondwet die hij zelf had opgesteld verscheuren en een naakte militaire dictatuur vestigen. Willem II was vastbesloten door te gaan op het pad van de demagogie, waarbij hij nog sterker een beroep deed op het Duitse nationale sentiment. Er waren natuurlijk ook elementen van persoonlijk conflict. Bismarck maakte bezwaar tegen de inmenging van de keizer in beleidskwesties, terwijl Willem bezwaar maakte tegen Bismarcks pogingen om met de partijleiders te manoeuvreren, vooral met Ludwig Windthorst, de leider van het Centrum. Het was in wezen een botsing tussen het oude Junker Duitsland, dat probeerde gematigd te blijven om redenen van conservatisme, en het nieuwe imperialistische Duitsland, dat zonder matiging was. Toen Bismarck eenmaal ruzie had gehad met de keizer, had hij geen echte steun, want hij had altijd tegen de partijen van de Duitse massa gevochten. Hij probeerde tevergeefs een staking van Pruisische ministers uit te lokken. Uiteindelijk werd hij zelfs tegengewerkt door de leiders van het leger. Op 18 maart 1890 werd hij gedwongen af te treden.