Christmas Truce, (24-25 december 1914), onofficieel en geïmproviseerd staakt-het-vuren dat plaatsvond langs het westelijk front tijdens de Eerste Wereldoorlog. De pauze in de gevechten was niet universeel waargenomen, noch was het gesanctioneerd door commandanten aan weerszijden, maar langs ongeveer tweederde van het 30-mijl (48 km) front gecontroleerd door de British Expeditionary Force, vielen de kanonnen korte tijd stil. p>
Mary Evans Picture Library / Alamy
De Europese landen trokken in de zomer van 1914 met enthousiasme en de overtuiging dat het conflict tegen Kerstmis (25 december) van dat jaar voorbij zou zijn. Binnen slechts een paar maanden waren echter honderdduizenden soldaten omgekomen bij hevige gevechten. De Duitse opmars was gecontroleerd bij de Marne en de “Race to the Sea” tussen Duitsland en de geallieerden had zich in Ieper afgespeeld, met als resultaat een bloedige patstelling, met een front dat zich uitstrekte van de Zwitserse grens tot aan de Noordzee.
In december 1914 was de realiteit van de loopgravenoorlog ingeburgerd en weken van zware regen hadden zowel de loopgraven als het niemandsland dat hen scheidde in een koud, modderig moeras veranderd. Voor degenen aan het westfront. , was het dagelijkse leven ellendig, maar het was een ellende die werd gedeeld door vijanden die op sommige plaatsen waren gescheiden door 50 yards (46 meter) of minder. De Tweede Slag om Ieper en zijn wolken verstikkend gas waren nog maanden verwijderd, en de hersenloze slachting van Passendale lag jaren in de toekomst. De mannen in de loopgraven hadden de strijd meegemaakt, maar waren nog onaangetast door de ergste verschrikkingen die de Eerste Wereldoorlog zou veroorzaken.
Begin december een poging gedaan werd gemaakt om een officiële wapenstilstand te sluiten voor de feestdagen Paus Benedictus XV had ascende d aan het pausdom slechts een maand na het uitbreken van de oorlog, en op 7 december deed hij een beroep op de leiders van Europa “dat de wapens tenminste stil mogen vallen in de nacht dat de engelen zongen.” Benedictus hoopte dat een wapenstilstand de strijdende machten in staat zou stellen om een eerlijke en duurzame vrede te sluiten, maar er was weinig belangstelling van leiders aan beide kanten. Dit weerhield soldaten aan het front er echter niet van om het initiatief te nemen, toen gebeurtenissen van buitenaf een weg leken te bieden naar de wapenstilstand die hun leiders hadden afgewezen. Toen 25 december naderde, maakte de constante doorweekte regen plaats voor vorst en werden de slagvelden van Vlaanderen bedekt met een lichte sneeuwlaag. De Duitse keizer Willem II droeg bij aan de vakantiesfeer toen hij Tannenbäume (kerstbomen) naar het front stuurde in een poging het moreel te versterken. Op 23 december begonnen Duitse soldaten de bomen buiten hun loopgraven te plaatsen. Ze zongen hymnen zoals “Stille Nacht” (“Stille Nacht”), en stemmen uit de geallieerde regels reageerden met eigen kerstliederen.
Encyclopædia Britannica, Inc.
Hoewel er relatief weinig Britse troepen waren die Duits spraken, hadden veel Duitsers voor de oorlog in Groot-Brittannië gewerkt en deze ervaring vergemakkelijkte de communicatie tussen de twee groepen. Met name de Saksische troepen werden gecrediteerd voor het initiëren van een dialoog met de Britten. Soldaten aan beide kanten beschouwden de Saksen als beminnelijk en betrouwbaar, en het kerstbestand had het meeste succes in gebieden waar Britse troepen tegenover Saksische regimenten stonden. De wapenstilstand werd niet algemeen aangenomen in door Frankrijk gecontroleerde delen van het front; Duitse soldaten hadden in 1914 een enorm stuk Frans grondgebied veroverd en de vijandigheid jegens de bezetters was te sterk. Er was ook geen gelijkwaardige wapenstilstand aan het oostfront, aangezien Rusland nog steeds opereerde volgens de Juliaanse kalender, en daarom zou de Russisch-orthodoxe kerst pas begin januari in acht worden genomen.
Tegen kerstavond waren sommige lager gepositioneerd Britse officieren waren begonnen hun mannen te bevelen niet te schieten, tenzij er op beschoten werd. Dit beleid kwam bekend te staan als ‘leven en laten leven’, en het zou gedurende de oorlog op ad-hocbasis worden aangenomen, vooral in minder actieve sectoren. Zoals alle implementaties van ‘leven en laten leven’, werden de beslissingen van de officieren gemaakt zonder enige toestemming van boven, en de ijle wapenstilstand begon langzaam maar zeker vast te houden. Toen de ochtend aanbrak op eerste kerstdag, kwamen Duitse soldaten uit hun loopgraven, zwaaiend met hun armen om aan te tonen dat ze geen slechte bedoelingen hadden.Toen duidelijk werd dat ze geen wapens droegen, voegden Britse soldaten zich al snel bij hen en kwamen ze bijeen in Niemandsland om te socializen en geschenken uit te wisselen.
Censuur was nog niet opgelegd aan brieven naar huis, en Britse soldaten schreven over voetballen (voetbal) en eten en drinken delen met mannen die een dag eerder nog hun doodsvijanden waren. Deze verslagen benadrukken dat de mannen zelf de opmerkelijke gebeurtenissen die om hen heen plaatsvonden nauwelijks konden geloven en dat ze, zelfs op dat moment, hun unieke en historische betekenis herkenden. Alles was echter niet lichtzinnig, aangezien enkele van de meest voorkomende activiteiten in gebieden waar het kerstbestand werd gehouden, gezamenlijke diensten waren om de doden te begraven. Misschien erkenden ze dat de vrede zeker niet kon duren, en maakten beide partijen ook gebruik van de stopzetting van de vijandelijkheden om hun loopgraven te verbeteren en te versterken.
Er vielen enkele slachtoffers als gevolg van de niet-universele uitvoering van de wapenstilstand, en zelfs onder de eenheden die het staakt-het-vuren in acht namen, keurden niet alle mannen het besluit goed. Adolf Hitler, die als expeditieloper voor het regimentshoofdkwartier, zelden zo ver ging als de voorste loopgraven, had scherpe kritiek op het gedrag van mannen in zijn regiment die ervoor hadden gekozen om zich bij de Britten in Niemandsland te voegen. “Zoiets mag niet gebeuren in oorlogstijd”, zou hij hebben gezegd. “Heb je geen Duits eergevoel?”
In de dagen na Kerstmis keerde het geweld terug naar het westelijk front, hoewel het de wapenstilstand duurde in sommige gebieden tot na nieuwjaarsdag. Hoewel de wapenstilstand niet had kunnen slagen zonder de goedkeuring van ondergeschikte officieren aan beide kanten, namen Britse en Duitse generaals snel maatregelen om verdere verbroedering tussen hun mannen te voorkomen. Toch waren er geen krijgsraden of straffen in verband met de gebeurtenissen van het kerstbestand; oppercommandanten erkenden waarschijnlijk het rampzalige effect dat een dergelijke beweging zou hebben op het moreel in de loopgraven. Pogingen om de wapenstilstand op eerste kerstdag 1915 nieuw leven in te blazen, werden vernietigd en er waren geen wijdverbreide wapenstilstanden aan het westelijk front tot de wapenstilstand van november 1918.
