Auteur: Andrew Chapman
Categorie: Godsdienstfilosofie
Aantal woorden: 1000

Gods grootheid

De Abrahamitische opvatting van God is dat hij geweldig is – almachtig, alwetend, al goed, schepper van het universum, zelfbestaand , en een groot aantal andere eigenschappen die hem niet alleen heel, heel groot maken, maar ook het beste dat er is of mogelijk zou kunnen zijn.

“Dit is allemaal prima en goed”, zeggen niet-theïsten, ” maar dit is een beschrijving van een wezen wiens bestaan we niet bevestigen. ” Een beroemd en krachtig argument voor Gods bestaan, bekend als het Ontologische Argument, beweert echter te kunnen aantonen dat Gods grootst mogelijke wezen Gods bestaan inhoudt. De loutere definitie van God bewijst zijn bestaan.

Anselms ontologische argument

Hoewel er verschillende versies zijn van het ontologische argument, zal ik me hier concentreren op een van de vroegste: die uiteengezet door St. Anselm.1

Zoals we al hebben opgemerkt, is God het wezen dat niet groter kan worden bedacht. Dit is Anselms ietwat logge beschrijving van God, die ik zal afkorten van BNGC. BNGC is per definitie het grootst denkbare wezen. Als je denkt dat je een idee van God hebt en je kunt je mogelijk een groter wezen voorstellen, dan was je in eerste instantie geen idee van God. Simpel genoeg.

Nu, u kunt zich zeker God voorstellen. Iets bedenken is er gewoon helder en duidelijk over nadenken; dat doe je al sinds het begin van dit essay. Dus we weten tenminste dat God in conceptie kan bestaan, d.w.z. kan worden verwekt. Zelfs de atheïst zou dit moeten toegeven. Wat de atheïst ontkent en wat de agnost weigert te bevestigen of te ontkennen, is dat God in werkelijkheid bestaat. We hebben dus een intuïtief onderscheid tussen iets dat louter in conceptie bestaat en iets dat zowel in werkelijkheid als in conceptie bestaat.

Nu is hier de kern van het argument: neem aan dat de atheïst gelijk heeft, dat God bestaat niet in werkelijkheid, maar alleen in conceptie. Maar dan zou er een ander mogelijk wezen zijn, een God die niet alleen in conceptie maar ook in werkelijkheid bestaat, die groter is dan BNGC.2 Dat wil zeggen, er zou een mogelijk wezen zijn dat groter is dan het wezen dan dat niet groter is. kan worden bedacht. Maar geen wezen kan groter zijn dan het wezen, dan kan geen groter worden bedacht – dat is een regelrechte tegenstrijdigheid! Dus onze oorspronkelijke aanname, dat God in werkelijkheid niet bestaat, maar alleen in conceptie, moet onjuist zijn, aangezien elke aanname die een tegenstrijdigheid inhoudt, onjuist moet zijn. Daarom moet God zowel in conceptie als in werkelijkheid bestaan. Daarom: God bestaat.3

Het Ontologische Argument is opmerkelijk omdat het redeneert vanuit premissen die alleen definities en logische wetten bevatten, tot misschien wel de grootste filosofische conclusie die er is. We kunnen weten dat God alleen bestaat door na te denken over het concept van God.

Veel mensen voelen zich echter ongemakkelijk bij het vermeende feit dat we het bestaan van de Almachtige zo ogenschijnlijk eenvoudig kunnen bewijzen. Talrijke critici, theïst en niet-gelijk, hebben kritiek geuit op verschillende aspecten van het Ontologische Argument. Hier zal ik naar slechts twee van de meest invloedrijke kritieken kijken: die van Gaunilo van Marmoutiers en Immanuel Kant.

Gaunilo’s kritiek

Gaunilo was een monnik en een tijdgenoot van Anselmus. In zijn ‘Antwoord namens de dwaas’ 4 laat Gaunilo ons een ander echt ontzagwekkend iets voorstellen: het eiland dat niet groter kan worden bedacht – laten we het ‘INGC’ noemen. Dit eiland heeft alle verbazingwekkende eigenschappen die u kunt bedenken van: ongerepte witte zandstranden om te luieren, warm water om in te zwemmen, en geen toerist in zicht. Maar het bestaan van zo’n eiland alleen in conceptie zou een tegenstrijdigheid met zich meebrengen, want dan zou er iets groter mogelijk zijn dan het INGC, namelijk , de bestaande INGC.Daarom bestaat de INGC. En natuurlijk, aangezien we willekeurig een eiland hebben uitgekozen, kunnen we hetzelfde argument gebruiken voor elk object: een gebouw, een muizenval, een paard, wat je maar wilt.5

Wat Gaunilo dus heeft laten zien, is dat we, door gebruik te maken van Anselms manier van redeneren, het bestaan van allerlei bizarre entiteiten kunnen bewijzen, entiteiten die duidelijk niet bestaan. Dienovereenkomstig, concludeert Gaunilo, moet er iets dodelijks zijn. verkeerd met Anselms redenering.6

Kants kritiek

Wat heeft uw voorkeur, koffie of bestaande koffie? Merk op dat dit anders is dan de vraag of je koffie verkiest of helemaal geen koffie. Geen koffie is geen koffie, terwijl zowel koffie als bestaande koffie koffie is! Als het lijkt alsof we hier bijna naar Lewis Carroll-achtige onzin gaan, heb je gelijk, en dit is precies Kants kritiek op het ontologische argument.

Volgens Kant in zijn Critique of Pure Reason is wat er mis is gegaan met Anselmus ‘argument gelegen in het onderscheid tussen een ding dat alleen bestaat in conceptie en iets dat zowel in werkelijkheid als in conceptie bestaat. Volgens Anselmus zijn er twee verschillende soorten dingen: dingen die alleen bestaan in conceptie en dingen die zowel in werkelijkheid als in conceptie bestaan. Maar een bestaand ding en zijn niet-bestaande tegenhanger zijn niet twee verschillende soorten dingen – het ene bestaat alleen en het andere niet. Hoewel het zeker waar is dat sommige dingen bestaan en andere niet, maakt het bestaan niet iets anders dan zijn niet-bestaande collega.

Het resultaat hiervan, zegt Kant, is dat bestaan is een heel speciaal type eigenschap, een die niet geschikt is voor het type argument dat Anselmus gebruikt. Aangezien er geen verschil is tussen de groep objecten die in de klasse God vallen en degenen die in de klasse bestaande God vallen, kan een bestaande God niet beter en niet slechter zijn dan alleen een God. Er is gewoon geen relevant verschil in soort tussen een God die bestaat en een God die niet bestaat.

Conclusie

Natuurlijk hebben Gaunilo en Kant niet het laatste woord gehad in dit debat . Krachtige argumenten zijn naar voren gebracht in reactie op Gaunilo’s en Kants kritiek op het ontologische argument. Bovendien zijn er steeds complexere versies van het ontologische argument ontwikkeld en besproken. Een ding dat zeker is, is dat het ontologische argument, of het nu gezond of ondeugdelijk is, een fascinerende en krachtige poging is om het bestaan van God te bewijzen.

Opmerkingen

1 Twee andere beroemde formuleringen van het argument zijn Descartes ‘formulering vanuit de conceptie van het bestaan als een perfectie (zie Descartes’ Meditaties 4-6 door Marc Bobro) en Alvin Plantinga’s zogenaamde Modal Ontological Argument.

2 Wat groter is, een God wie bestaat alleen in conceptie of een God die zowel in werkelijkheid als in conceptie bestaat? Denk aan alle dingen die een God die zowel in werkelijkheid als in conceptie bestaat, kan doen die een God die alleen in conceptie bestaat, niet kan: Hij kan werelden scheppen. Hij kan naar gebeden luisteren. Hij kan de ultieme bron en ideale vorm van goedheid zijn. Hij kan deugdzaamheid belonen en ondeugd straffen … Dat lijken allemaal geweldige dingen, en een God die louter in conceptie bestaat, kan geen van deze dingen doen.

3 Misschien herinner je je dit soort argumenten of bewijzen uit je meetkundecursussen waar het een indirect bewijs werd genoemd. Filosofen en logici noemen dit een reductio ad absurdum, of een reductie tot absurditeit. Zoals je hebt gezien, is de strategie om het tegenovergestelde aan te nemen van wat je probeert te bewijzen, te laten zien hoe die veronderstelling ofwel een tegenspraak of een andere vorm van absurditeit met zich meebrengt, en vervolgens de oorspronkelijke veronderstelling te verwerpen.

4 “De dwaas heeft in zijn hart gezegd: ‘Er is geen God.'” (Psalm 14: 1)

5 Het is belangrijk op te merken dat we het hier niet alleen hebben over de grootste werkelijk bestaande eiland, muizenval, paard …, maar het grootst mogelijke eiland, muizenval, paard … Het is aannemelijk dat voor elk type bestaand object een van de bestaande het beste is (in termen van wat dat soort dingen goed maakt Maar het is iets heel anders om over het grootst mogelijke of grootst denkbare object te praten.

6 Merk op dat Gaunilo’s argument ook een reductio ad absurdum is: neem aan dat de redenering van Anselmus geldig is en een absurditeit resulteert. Daarom moet Anselms redenering onjuist zijn.

Anselm, St., Proslogion, in St. Anselm’s Prosl ogion, M. Charlesworth (red.), Oxford: OUP, 1965.

Descartes, R., Discourse on Method and The Meditations, vertaald met een inleiding door F. Sutcliffe, Harmondsworth: Penguin, 1968.

Gaunilo, “On Behalf of the Fool”, in St. Anselm’s Proslogion, M. Charlesworth (red.), Oxford: OUP, 1965.

Kant, Immanuel. Kritiek op pure rede. Trans. Paul Guyer en Allen W. Wood. Cambridge: Cambridge UP, 1998.