Julius en Ethel Rosenberg werden vanmorgen vroeg in de Sing Sing Prison geëxecuteerd wegens samenzwering om in de Tweede Wereldoorlog atoomgeheimen aan Rusland door te geven.

Alleen een paar minuten eerder had president Eisenhower een laatste wanhopige pleidooi van Ethel Rosenberg in haar cel afgewezen. De heer Emanuel Bloch, de advocaat van het echtpaar, nam persoonlijk het briefje mee naar het Witte Huis waar de bewakers hem wegstuurden.

Geen van de twee zei iets voordat ze stierven. Het nieuws van hun executie werd aangekondigd om 1.43 uur. am (Britse tijd).

Verklaring van de president

New York, 19 juni

Julius en Ethel Rosenberg werden geëxecuteerd in de elektrische stoel in de Sing Sing Prison vanavond. Man noch vrouw sprak voordat ze stierven.

Julius Rosenberg, 35 jaar oud, stierf als eerste. Ze werden geëxecuteerd net voordat de ondergaande zon de joodse sabbat aankondigde. Gevangenisfunctionarissen hadden de executietijd vervroegd om religieuze gevoelens te sparen.

Mevrouw Rosenberg draaide zich net voordat ze in de elektrische stoel werd geplaatst, mevrouw Evans, de gevangenisdirecteur naar zich toe, en ze kusten elkaar. De matrone was zichtbaar aangetast. Ze draaide zich snel om en verliet de kamer. In de gang buiten kon Rabbi Irving Koslowe de 23ste Psalm horen.

Het echtpaar was de eerste burgers in de Amerikaanse geschiedenis die werden geëxecuteerd wegens spionage. Ze werden op 5 april 1951 ter dood veroordeeld omdat ze tijdens de Tweede Wereldoorlog atoomgeheimen aan Rusland hadden doorgegeven.

Verklaring van Eisenhower

De laatste hoop op uitstel voor de Rosenbergs verdween vanmiddag vroeg toen president Eisenhower een laatste gratieverzoek verwierp kort nadat het Hooggerechtshof het uitstel van executie dat was verleend door Justice Douglas, een van zijn eigen leden op Maandag. De beslissing van de president werd aangekondigd in de volgende verklaring van het Witte Huis:

“Sinds de oorspronkelijke herziening van de procedure in de Rosenberg-zaak door het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten, hebben de rechtbanken talrijke verdere procedure tegen de Rosenbergs-veroordeling en de betrokken veroordeling. In de afgelopen twee dagen kwam het Hooggerechtshof bijeen in een speciale zitting en besprak een ander punt waarvan een van de rechters vond dat de Rosenbergs de gelegenheid zouden moeten hebben om te presenteren. Vanmorgen het Hooggerechtshof oordeelde dat er was op dit punt geen inhoud.

Ik ben ervan overtuigd dat de enige conclusie die uit de geschiedenis van deze zaak kan worden getrokken, is dat de Rosenbergs ontving de voordelen van elke waarborg die de Amerikaanse justitie kan bieden. Het lijdt mijns inziens geen twijfel dat hun oorspronkelijke proces en de lange reeks beroepsprocedures de meest volledige maatstaf van gerechtigheid en een behoorlijke rechtsgang vormen. Tijdens de ontelbare complicaties en technische details van deze zaak heeft geen enkele rechter ooit enige twijfel geuit over het feit dat ze de meest ernstige spionagedaden hebben gepleegd.

Dienovereenkomstig zouden alleen de meeste buitengewone omstandigheden tussenkomst van de uitvoerende macht in de zaak rechtvaardigen. Ik ben me er niet van bewust dat deze zaak zowel hier als in het buitenland grote bezorgdheid heeft gewekt bij serieuze mensen, afgezien van de overwegingen van de wet. In dit verband kan ik alleen maar zeggen dat de Rosenbergs, door de kans op atoomoorlog onmetelijk te vergroten, tientallen miljoenen onschuldige mensen over de hele wereld ter dood hebben veroordeeld. De executie van twee mensen is een ernstige zaak. Maar nog ernstiger is de gedachte aan miljoenen doden, wier dood mogelijk direct kan worden toegeschreven aan wat deze spionnen hebben gedaan.

Wanneer de vijanden van de democratie schuldig bevonden aan een misdaad die even vreselijk is als die waarvoor de Rosenbergs werden veroordeeld: toen de juridische processen van de democratie tot het uiterste werden ingezet om de levens van veroordeelde spionnen te beschermen: terwijl in hun meest plechtige oordeel de tribunalen van de Verenigde Staten hebben hen schuldig verklaard en het vonnis rechtvaardig. Ik zal niet tussenkomen in deze zaak. “

” Zoveel twijfel “

De beslissing van president Eisenhower kwam ongeveer een half uur nadat de heer Emanuel Bloch, de hoofdadvocaat van Rosenberg, had een hartstochtelijk beroep op hem gericht, waarin hij verklaarde dat de wereld geschokt zou zijn als de executie zou worden uitgevoerd met, zo zei hij, zoveel twijfel in de zaak. Hij eiste dat de president tijd zou vinden om “deze ernstige zaak te overwegen” en voerde aan dat afwijzing van het gratieverzoek de relatie van de Verenigde Staten met zijn bondgenoten in gevaar zou brengen. “Tientallen miljoenen over de hele wereld veroordelen het doodvonnis”, voegde hij eraan toe. ‘Omwille van de Amerikaanse traditie, prestige en invloed dring ik aan op verhaal voor de Rosenbergs.”

Minder dan vier uur voor de executie kondigde de heer Bloch de mislukking aan van alweer een poging om verblijf te verkrijgen – een apart pleidooi voor Justice Burton , een van de negen leden van het Hooggerechtshof – aan Reuter en British United Press.

Eerste minister gevraagd om tussenbeide te komen

Een afvaardiging van een protestbijeenkomst “Save the Rosenbergs” in Marble Arch, Londen gisteravond, belde Downing Street 10 aan, waar werd verteld dat de premier in Chartwell was. Leden van de deputatie, die werd geleid door dominee Stanley Evans, reden vervolgens naar Chartwell.

Toen ze aankwamen in de laan buiten het huis van Sir Winston, vonden de heer Evans en professor Bernal ongeveer twintig aanhangers van het National Rosenberg Defense Committee. Ze hadden een briefje gekrabbeld met de tekst ‘Beste P.M.’ en de premier gevraagd om ‘onmiddellijk via de transatlantische telefoon een beroep te doen op president Eisenhower’. Als antwoord ontvingen ze een getypt briefje met de tekst: “Het is niet mijn plicht of mijn macht om in deze kwestie tussenbeide te komen. (Getekend) Winston Churchill.”

Dit antwoord werd om middernacht aan de deputatie overhandigd, en de poorten van Chartwell waren ’s nachts gesloten.

In Londen ontdekten vijftig demonstranten die eerder hadden verklaard een nachtwake te willen houden in Downing Street nr. 10, dat de politie beide ingangen had afgezet door de tijd dat ze om 12.50 uur aankwamen.

Vanmorgen om één uur stond in Manchester een menigte van tweehonderd mensen stilletjes buiten de kantoren van de ‘Manchester Guardian’ te wachten op nieuws over de Rosenberg-executies.

De menigte bleef zwijgend staan tot de executies om 1.45 uur werden aangekondigd. Het nieuws werd in stilte ontvangen en leden van de menigte, de meesten van hen mannen, hielden een twee minuten stilte voor de Rosenbergs. Daarna vertrokken ze naar de trappen van de Royal Exchange in Cross Street waar de vergadering beloofde de strijd voort te zetten om de naam van de Rosenbergs te zuiveren en “de schuld te geven waar het terecht thuishoort”.

A telegram dat eerder naar de koningin was gestuurd, had haar gevraagd haar invloed aan te wenden om uitstel te krijgen.

• Delen op Facebook
• Delen op Twitter
• Delen via e-mail
• Delen op LinkedIn
• Delen op Pinterest
• Delen op WhatsApp
• Delen op Messenger