Louis XIII

Bestand: Bestand: LouisXIII.jpg

Voorafgegaan door

Henry IV en III

Opgevolgd door

Louis XIV

Persoonlijke details

Geboren

27 september 1601
Château de Fontainebleau, Frankrijk

Overleden

14 mei 1643 (leeftijd 41)
Parijs, Frankrijk

Partner (s)

Anne van Oostenrijk

Religie

Rooms-katholicisme

Louis XIII (27 september 1601 – 14 mei 1643) was een vorst van het Huis van Bourbon die regeerde als koning van Frankrijk van 1610 tot 1643 en koning van Navarra (als Louis II) van 1610 tot 1620, toen de kroon van Navarra werd samengevoegd met de Franse kroon.

Lodewijk volgde zijn vader Hendrik IV op als koning van Frankrijk en Navarra een paar maanden voor zijn negende geboorte y. Zijn moeder, Marie de “Medici, trad op als regentes tijdens de minderheid van Louis. Wanbeheer van het koninkrijk en onophoudelijke politieke intriges door Marie de ‘Medici en haar Italiaanse favorieten brachten de jonge koning ertoe de macht in 1617 over te nemen door zijn moeder te verbannen en haar volgelingen te executeren, waaronder Concino Concini, de meest invloedrijke Italiaan aan het Franse hof. p>

Lodewijk XIII, zwijgzaam en achterdochtig, vertrouwde zwaar op zijn eerste minister kardinaal Richelieu om het koninkrijk van Frankrijk te regeren. Koning en kardinaal worden herinnerd voor de oprichting van de Académie française en voor het beëindigen van de opstand van de Fransen adel. De regering van Lodewijk “de Rechtvaardige” werd ook gekenmerkt door de strijd tegen de hugenoten en het Habsburgse Spanje.

De grootste overwinning van Frankrijk in de conflicten tegen het Habsburgse rijk in de periode 1635-59 kwam bij de Slag bij Rocroi (1643), vijf dagen na de dood van Louis door schijnbare complicaties van darmtuberculose. Deze strijd markeerde het einde van de Spaanse militaire macht in Europa en was een voorafschaduwing van de Franse dominantie in Europa onder Louis XIV, zijn zoon en opvolger.

Het vroege leven, 1601–10

Louis XIII, geboren in het kasteel van Fontainebleau, was het oudste kind van koning Hendrik IV van Frankrijk en zijn tweede echtgenote Marie de “Medici. Als zoon van de koning was hij een Fils de France (“zoon van Frankrijk”), en als oudste zoon, Dauphin van Frankrijk. Zijn vader Hendrik IV was de eerste Franse koning van het Huis van Bourbon, nadat hij zijn negende neef, Hendrik III van Frankrijk (1574-1589) had opgevolgd, in toepassing van de Salische wet. Grootouders van vaderskant van Lodewijk XIII waren Antoine de Bourbon, duc de Vendôme, en Jeanne d “Albret, koningin van Navarra. Zijn grootouders van moederskant waren Francesco I de “Medici, groothertog van Toscane, en Johanna, aartshertogin van Oostenrijk. Eleonora de” Medici, zijn tante van moederszijde, was zijn meter.

De ambassadeur van koning James I van Engeland aan het hof van Frankrijk merkte Edward Herbert, 1st Baron Herbert van Cherbury, die in 1619 zijn geloofsbrieven aan Lodewijk XIII overhandigde, een opmerking over Louis ‘extreme aangeboren spraakgebrek en zijn dubbele tanden:

… ik presenteerde de koning een geloofsbrief van de koning, mijn meester: de koning verzekerde me van een wederzijdse genegenheid voor de koning, mijn meester, en van mijn bijzondere welkom aan zijn hof: zijn woorden waren nooit veel, omdat hij zo’n vreemde stotteraar was dat hij soms een tijdje zijn tong uit zijn mond hield voordat hij zelfs maar één woord kon spreken; hij had behalve een dubbele rij tanden, en het werd zelden of nooit waargenomen dat hij spuugde of zijn neus snuit, of veel zweette, ‘hoewel hij zeer arbeidsintensief en bijna onvermoeibaar was in zijn oefeningen van jagen en haviken, waar hij veel mee bezig was. verslaafd …

Regel van Marie de “Medici, 1610–17

Lodewijk XIII besteeg de troon in 1610 op de leeftijd van acht en een half na de moord op zijn vader. Zijn moeder Marie de “Medici was regentes tot 1617. Hoewel Lodewijk XIII op dertienjarige leeftijd (1614) meerderjarig werd, gaf zijn moeder haar positie als regent pas in 1617 op. Marie handhaafde de meeste ministers van haar echtgenoot, met uitzondering van van Maximilien de Béthune, hertog van Sully, die niet populair was in het land. Ze vertrouwde vooral op Nicolas de Neufville, seigneur de Villeroy, Noël Brûlart de Sillery en Pierre Jeannin voor politiek advies. Marie voerde een gematigd beleid en bevestigde het Edict van Nantes. Ze was echter niet in staat rebellie te voorkomen door edelen zoals Henri, Prins van Condé (1588–1646), tweede in de rij van de troon na Marie’s tweede overlevende zoon Gaston, hertog van Orléans.Condé kibbelde met Marie in 1614, en bracht kort een leger op de been, maar hij vond weinig steun in het land, en Marie was in staat om haar eigen leger op te richten. Niettemin stemde Marie ermee in een Algemene Vergadering van Estates bijeen te roepen om de grieven van Condé te bespreken.

De vergadering van deze Staten-generaal werd uitgesteld totdat Lodewijk XIII formeel volwassen werd op zijn dertiende verjaardag. Hoewel Louis ‘komst- Marie’s regentschap formeel beëindigd, bleef ze de de facto heerser van Frankrijk. De Staten-Generaal bereikten weinig en besteedden tijd aan het bespreken van de relatie van Frankrijk met het pausdom en de omkoopbaarheid van de ambten, maar kwamen niet tot een besluit. p>

Vanaf 1615 vertrouwde Marie steeds meer op de Italiaanse Concino Concini, die de rol van haar favoriet op zich nam. Concini was alom niet populair omdat hij een Italiaan was, en dus een buitenlander. Dit irriteerde Condé, die de een andere opstand in 1616. Hugenotenleiders steunden Condé’s opstand, die de jonge Lodewijk XIII ertoe bracht te concluderen dat ze nooit loyale onderdanen zouden zijn. Uiteindelijk sloten Condé en koningin Marie vrede via het Verdrag van Loudun, waardoor Condé grote macht kreeg in de regering, maar Concini niet verwijderde. Met groeiende ontevredenheid van edelen als gevolg van de positie van Concini, zette koningin Marie, met de hulp van Louis, Condé gevangen om Concini te beschermen, wat leidde tot hernieuwde opstanden tegen de koningin en Concini.

In de tussentijd, Charles d “Albret, de Grand Falconer van Frankrijk, overtuigde Lodewijk XIII ervan dat hij moest breken met zijn moeder en de rebellen moest steunen. Louis pleegde een staatsgreep in het paleis.” Als gevolg hiervan werd Concino Concini op 24 april 1617 vermoord. Zijn weduwe, Leonora Dori Galigaï, werd berecht voor hekserij, veroordeeld, onthoofd en verbrand op 8 juli 1617, en Marie werd in ballingschap gestuurd in Blois. Louis creëerde Charles d “Albert, zijn favoriet, de eerste hertog van Luynes.

Ascendancy of Charles de Luynes, 1617-1621

Luynes werd al snel even impopulair als Concini. edelen hadden een hekel aan wat ze zagen als Luynes ‘monopolisering van de koning. Luynes werd gezien als minder bekwaam dan de ministers van Henry IV, velen nu bejaard of overleden, die Marie de “Medici hadden omsingeld.

De Dertigjarige Oorlog brak uit in 1618. De Franse rechtbank was aanvankelijk onzeker welke kant te steunen. Aan de ene kant pleitte de traditionele rivaliteit van Frankrijk met het Huis van Habsburg ervoor om in te grijpen namens de protestantse machten (en Lodewijk ‘vader Hendrik IV van Frankrijk was ooit een hugenotenleider). aan de andere kant had Lodewijk XIII een streng religieus-katholieke opvoeding gehad, en zijn natuurlijke neiging was dan ook om de katholieke heilige Romeinse keizer, de Habsburgse Ferdinand II, te steunen.

De Franse edelen werden tegen 1618 verder tegen Luynes gekant. intrekking van de Paulette-belasting en door de verkoop van kantoren in 1620. Vanaf haar ballingschap in Blois werd Marie de ‘Medici het voor de hand liggende verzamelpunt voor deze onvrede, en de bisschop van Luçon mocht optreden als haar belangrijkste adviseur, die diende als een tussenpersoon voor Marie en de koning.

Fren In 1620 lanceerden de edelen een opstand, maar hun troepen werden gemakkelijk verslagen door koninklijke troepen bij Les Ponts-de-Cé in augustus 1620. Louis lanceerde toen een expeditie tegen de hugenoten van Béarn die een aantal koninklijke beslissingen hadden getrotseerd. Deze expeditie slaagde erin het katholicisme opnieuw te vestigen als de officiële religie van Béarn. De Béarn-expeditie joeg hugenoten in andere provincies echter tot een opstand onder leiding van Henri, hertog van Rohan.

In 1621 werd Lodewijk XIII formeel verzoend met zijn moeder. De Luynes werd opgericht als Constable van Frankrijk en Louis en Luynes probeerden de hugenotenopstand te onderdrukken. De belegering van het hugenotenburcht Montauban moest na drie maanden worden gestaakt vanwege het grote aantal koninklijke troepen dat aan kampkoorts was bezweken. Een van de slachtoffers van kampkoorts was Luynes, die stierf in december 1621.

Rule by Council, 1622–24

Na de dood van Luynes besloot Louis dat hij zou regeren door middel van een raad. Zijn moeder keerde terug uit ballingschap en trad in 1622 toe tot dit concilie, waar Condé de gewelddadige onderdrukking van de hugenoten aanbeveelde. De veldtocht van 1622 volgde echter het patroon van het voorgaande jaar: koninklijke troepen behaalden enkele vroege overwinningen, maar waren niet in staat om een belegering te voltooien, dit keer bij het fort van Montpellier.

De opstand werd beëindigd door de Verdrag van Montpellier, ondertekend door Lodewijk XIII en de hertog van Rohan in oktober 1622. Het verdrag bevestigde de principes van het Edict van Nantes: verschillende hugenotenforten moesten worden verwoest, maar de hugenoten behielden de controle over Montauban en La Rochelle.

Louis ontsloeg uiteindelijk Noël Brûlart de Sillery en Pierre Brûlart in 1624 vanwege zijn ongenoegen over hoe zij de diplomatieke situatie over de Valtellina met Spanje behandelden. Valtellina was een gebied met katholieke inwoners onder de heerschappij van de protestantse drie competities. Het diende als een belangrijke route naar Italië voor Frankrijk en het bood een gemakkelijke verbinding tussen het Spaanse en het Heilige Roomse rijk, vooral door elkaar zo nodig met legers te helpen. Spanje bemoeide zich voortdurend met de Valtellina, wat Lodewijk boos maakte, omdat hij deze strategisch belangrijke doorgang in bezit wilde houden. (In deze jaren werd het Franse koninkrijk letterlijk omringd door de Habsburgse rijken, aangezien de Habsburgers zowel de koningen van Spanje als de heilige Romeinse keizers waren. Bovendien omvatten het Spaanse en het Heilige Roomse rijk het grondgebied van het huidige België, Nederland , Luxemburg, Duitsland en Noord-Italië.)

Ministerie van kardinaal Richelieu, 1624-1642

Kardinaal Richelieu speelde een belangrijke rol in de regering van Lodewijk XIII vanaf 1624 en vormde beslissend het lot van Frankrijk voor de komende achttien jaar. Als resultaat van het werk van Richelieu werd Lodewijk XIII een van de eerste voorbeelden van een absolute vorst. Onder Louis en Richelieu kwam de kroon met succes tussenbeide in de Dertigjarige Oorlog tegen de Habsburgers, slaagde erin de Franse adel in het gareel te houden, en trok de politieke en militaire privileges in die door Hendrik IV aan de hugenoten waren verleend (met behoud van hun religieuze vrijheden). Lodewijk XIII leidde met succes de belangrijke belegering van La Rochelle. Bovendien liet Louis de haven van Le Havre moderniseren en bouwde hij een machtige vloot.

Helaas hebben de tijd en de omstandigheden de koning en de kardinaal nooit toegestaan om de administratieve hervormingen bij te wonen (met name die van Frankrijk). belastingstelsel), die dringend nodig waren.

Louis werkte ook om de trend te keren dat veelbelovende Franse kunstenaars naar Italië vertrokken om te werken en te studeren. Hij gaf de schilders Nicolas Poussin en Philippe de Champaigne de opdracht om het Louvre te versieren . In buitenlandse zaken organiseerde Louis de ontwikkeling en het bestuur van Nieuw-Frankrijk en breidde hij zijn nederzettingen westwaarts uit langs de Saint Lawrence-rivier van Quebec City naar Montreal.

Uitbreiding overzee onder Louis XIII

Marokko.

Om de verkenningsinspanningen van zijn voorganger Hendrik IV voort te zetten, overwoog Lodewijk XIII een koloniale onderneming in Marokko en stuurde een vloot onder Isaac de Razilly in 1619. Razilly was in staat om de kust te verkennen tot aan Mogador, in 1624 was hij s de leiding over een ambassade in de piratenhaven van Salé in Marokko, om de zaak van de bibliotheek van Mulay Zidan op te lossen.

In 1630 kon Razilly onderhandelen over de aankoop van Franse slaven van de Marokkanen. Hij bezocht Marokko opnieuw in 1631 en nam deel aan de onderhandelingen over het Frans-Marokkaanse verdrag (1631). Het Verdrag gaf Frankrijk een voorkeursbehandeling, bekend als Capitulaties: preferentiële tarieven, de oprichting van een consulaat en vrijheid van godsdienst voor Franse onderdanen.

Amerika

Acadia werd ook ontwikkeld onder Louis XIII. In 1632 raakte Isaac de Razilly, op verzoek van kardinaal Richelieu, betrokken bij de kolonisatie van Acadia, door bezit te nemen van de woning in Port-Royal (nu Annapolis Royal, Nova Scotia) en deze te ontwikkelen tot een Franse kolonie. De koning gaf Razilly de officiële titel van luitenant-generaal voor Nieuw-Frankrijk. Hij nam militaire taken op zich, zoals opdracht geven tot het overnemen van de controle over Fort Pentagouet in Majabigwaduce aan de Penobscot-baai, dat in een eerder verdrag aan Frankrijk was gegeven, en om de Engelsen te informeren dat ze alle gebieden ten noorden van Pemaquid moesten verlaten. Dit had tot gevolg dat alle Franse belangen in Acadia werden hersteld.

In Brazilië werd de kolonie Equinoctial Frankrijk gesticht in 1612, maar duurde slechts 4 jaar voordat ze werd geëlimineerd door de Portugezen.

Azië

De betrekkingen tussen Frankrijk en Japan begonnen onder Lodewijk XIII in 1615 toen Hasekura Tsunenaga, een Japanse samoerai en ambassadeur, naar Rome gestuurd door Date Masamune, voor een paar dagen in Saint-Tropez landde. In 1636 zou Guillaume Courtet, een Franse dominicaanse priester, een antwoord geven als hij voet aan wal zette in Japan.

In datzelfde jaar, in 1615, nam regentes Marie de “Medici de kooplieden van Dieppe en andere havens op om de Compagnie van de Molukken op te richten. In 1619 werd een gewapende expeditie bestaande uit drie schepen (275 bemanningsleden, 106 kanon) en genaamd de “Vloot van Montmorency” onder generaal Augustin de Beaulieu werd vanuit Honfleur gestuurd met het doel de Nederlanders in het Verre Oosten te bestrijden.Tenslotte in 1624, met het Verdrag van Compiègne, bereikte kardinaal Richelieu een overeenkomst dat de Nederlanders zouden stoppen met vechten tegen de Fransen in het Oosten.

Relaties en kwestie

Hertog van Orléans

Bij twee gelegenheden de jongere broer van de koning, Gaston, Hertog van Orléans, moest Frankrijk verlaten wegens samenzwering tegen de regering van de koning en voor pogingen om de invloed van zowel zijn moeder als kardinaal Richelieu te ondermijnen. Na een mislukte oorlog in de Languedoc te hebben gevoerd, zocht hij zijn toevlucht in Vlaanderen. In 1643, na de dood van Louis XIII, werd Gaston luitenant-generaal van het koninkrijk en vocht hij tegen nst Spanje aan de noordgrenzen van Frankrijk.

Huwelijk

Op 24 november 1615 trouwde Lodewijk XIII met Anna van Oostenrijk, dochter van Filips III van Spanje. Dit huwelijk volgde een traditie van het smeden van militaire en politieke allianties tussen de katholieke machten van Frankrijk en Spanje met koninklijke huwelijken. De traditie ging terug op het huwelijk van Filips II van Spanje met de Franse prinses Elisabeth van Valois. Het huwelijk was maar kort gelukkig en de taken van de koning hielden hen vaak gescheiden. Na drieëntwintig jaar huwelijk en vier miskramen beviel Anne op 5 september 1638 van een zoon, de toekomstige Lodewijk XIV.

Velen beschouwden deze geboorte als een goddelijk wonder en, als blijk van dankbaarheid jegens God voor de langverwachte geboorte van een erfgenaam, noemden zijn ouders hem Louis-Dieudonné (‘door God gegeven’). Als een ander teken van dankbaarheid, volgens verschillende interpretaties werd Frankrijk zeven maanden voor zijn geboorte door Lodewijk XIII gewijd aan de Maagd Maria, die, velen geloofden, voorbede had gedaan voor het waargenomen wonder. De tekst van de inwijding vermeldt echter niet de koninklijke zwangerschap en geboorte als een van de redenen. Ook Lodewijk XIII zou zelf zijn scepsis hebben geuit met betrekking tot het wonder na de geboorte van zijn zoon. Als dank voor haar bevalling stichtte de koningin de benedictijnenabdij van de Val-de-Grâce, waarvoor Lodewijk XIV zelf de hoeksteen van de kerk legde, een vroeg meesterwerk van de Franse barokke architectuur.

Het echtpaar had de volgende kinderen:

Naam	Lifespan	Notes
doodgeboren kind	dec 1619
doodgeboren kind	14 maart 1622
doodgeboren kind	1626
doodgeboren kind	april 1631
Lodewijk XIV van Frankrijk	5 september 1638 – 1 september 1715	Getrouwd met Maria Theresa van Spanje (1638–83) in 1660. Had probleem.
Philippe I, hertog van Orléans	21 september 1640 – 8 juni 1701	getrouwd (1) Henrietta van Engeland (1644-1670 ) in 1661. Had probleem. Getrouwd (2) Elizabeth Charlotte van de Palts (1652–1722) in 1671. Had een probleem.

Seksualiteit

Er is geen bewijs dat Louis minnaressen hield (een onderscheiding die hem de titel “Louis de Kuise” opleverde), maar aanhoudende geruchten suggereerden dat hij homoseksueel of op zijn minst biseksueel was . De interesses van de tiener Louis ‘richtten zich steeds meer op de mannelijke hovelingen die hij regelmatig aan het hof zag, en hij ontwikkelde al snel een intense emotionele gehechtheid aan zijn favoriet, Charles d’ Albert, duc de Luynes, hoewel er geen bewijs is van een seksuele relatie. Gédéon Tallemant des Réaux, put uit geruchten die hem waren verteld door een criticus van de koning (de markiezin de Rambouillet), speculeerde in zijn Historiettes expliciet over wat er in het bed van de koning gebeurde. Een samenwerking met een paard, François de Baradas, eindigde toen de laatste de gunst verloor bij het vechten tegen een duel nadat het duelleren bij koninklijk besluit was verboden. Hij zou ook in de ban zijn van Henri Coiffier de Ruzé, markies van Cinq-Mars, die later werd geëxecuteerd wegens samenzwering met de Spaanse vijand in oorlogstijd. Tallemant beschreef hoe de koning op een koninklijke reis ‘M. le Grand stuurde om zich uit te kleden, die terugkeerde, getooid als een bruid. “” Naar bed, naar bed “zei hij ongeduldig tegen hem … en de mignon was er niet voordat de koning al zijn handen kuste.”

Impact op mannenmode

Op het gebied van de mannenmode droeg Louis bij aan de introductie van het dragen van pruiken onder mannen in 1624, dat in de mode kwam voor de voor het eerst sinds de oudheid. Dit zou een dominante stijl zijn onder mannen in Europese en door Europa beïnvloede landen gedurende bijna tweehonderd jaar, totdat de mode-veranderingen teweeggebracht werden door de Franse Revolutie.

In fictie en film

• Louis XIII, zijn vrouw Anne en kardinaal Richelieu werden allemaal centrale figuren in Alexandre Dumas, de roman van de père De drie musketiers en de daaropvolgende verfilmingen. Het boek beschrijft Louis als een man die Richelieu als een machtige adviseur wil hebben, maar zich bewust is van zijn plannen; hij wordt afgeschilderd als een verveelde en zure man, in het niet bij het intellect van Richelieu. Films zoals de versie uit 1948 of de versie uit 1973 hebben de neiging om Lodewijk XIII als een komisch personage te beschouwen door hem af te schilderen als onhandig en incompetent. in de Franse tv-tekenfilm Albert de Vijfde Musketier, waar hij wordt afgeschilderd als kinderachtig, dom en onverschillig tegenover zijn autoriteit.
• Louis XIII, zijn vrouw Anne, kardinaal Richelieu, kardinaal Mazarin en leden van de koninklijke familie worden genoemd in de loop van de 1632-serie.
• Louis XIII verschijnt ook in romans van Robert Merle’s Fortune de France-serie.
• Ken Russell regisseerde de film The Devils, waarin Louis XIII is een veelbetekenend personage, zij het zonder enige gelijkenis met de echte man. Lodewijk XIII wordt afgeschilderd als een verwijfde homoseksueel die zichzelf amuseert door protestanten, verkleed als vogels, neer te schieten. De film was gebaseerd op het boek The Devils of Loudun van Aldous Huxley.
• Louis XIII verschijnt ook in het Doctor Who audiodrama The Church and the Crown.
• Louis XIII verschijnt in de BBC-serie The Musketeers (2014)

Ancestors

Patrilineaire afkomst

Zie ook

• Absolute monarchie in Frankrijk
• Charles de Lorme, persoonlijke arts van Lodewijk XIII
• Stamboom van Franse vorsten
• Heren, markiezen en hertogen van Elbeuf Karel II van Guise-Lotharingen, Hertog van Elbeuf
• St. John Eudes en hedendaagse promotie van de populaire middelmatige mystieke toewijding aan het Heilig Hart van Jezus, een noodzakelijke spirituele remedie voor de excessen van het seculiere Absolutisme van het arrogante tijdperk.

Notities

Verder lezen

Wikimedia Commons heeft media met betrekking tot Louis XIII van Frankrijk.

• Een zeer complete portrettengalerij van Louis XIII en Anna van Oostenrijk
• The Three Musketeers at Project Gutenberg
• The Orchestra of Louis XIII, Jordi Savall, Le Concert des Nations – Alia Vox AV9824
• The French Army 1600–1900
• Gratis partituren van Louis XIII van Frankrijk in de Choral Public Domain Library (ChoralWiki)

Lodewijk XIII van Frankrijk & II van Navarra Huis van Bourbon Kadettentak van de Capetiaanse dynastie Geboren: 27 september 1601 Overleden: 14 mei 1643
Regeringstitels
Voorafgegaan door Henry IV & III	Koning van Frankrijk Koning van Navarra 14 mei 1610 – 20 oktober er 1620	Titels verenigd
Nieuwe titel Voormalige titels verenigd	Koning van Frankrijk en Navarra 20 oktober 1620 – 14 mei 1643	Opgevolgd door Louis XIV
Franse royalty
Voorafgegaan door Francis II	Dauphin van Frankrijk 27 september 1601 – 14 mei 1610	Opgevolgd door Louis XIV
Regeringstitels
Voorafgegaan door Henry IV	Co-Prince van Andorra 14 mei 1610-14 mei 1643	Opgevolgd door Louis XIV

Deze pagina gebruikt Creative Com mons Gelicentieerde inhoud van Wikipedia (bekijk auteurs).