Chandragupta, ook wel gespeld als Chandra Gupta, ook wel Chandragupta Maurya of Maurya genoemd, (overleden c. 297 vce, Shravanbelagola, India), stichter van de Mauryaanse dynastie (regeerde c. 321 –C. 297 vce) en de eerste keizer die het grootste deel van India onder één regering verenigde. Hij wordt gecrediteerd voor het redden van het land van wanbeheer en het bevrijden van buitenlandse overheersing. Later vastte hij dood van verdriet voor zijn door hongersnood geteisterde mensen.

Chandragupta werd geboren in een gezin dat berooid was achtergelaten door de dood van zijn vader, het hoofd van de migrant Mauryas, in een grensstrijd. Zijn ooms van moederskant lieten hem achter met een koeherder die hem opvoedde als zijn eigen zoon. Later werd hij verkocht aan een jager om vee te hoeden. Aangekocht door een brahmaanse politicus, Kautilya (ook wel Chanakya genoemd), werd hij naar Taxila (nu in Pakistan) gebracht, waar hij een opleiding kreeg in militaire tactiek en esthetische kunsten. De traditie stelt dat terwijl hij sliep, na een ontmoeting met Alexander de Grote, een leeuw zijn lichaam begon te likken, hem zachtjes wakker maakte en hem hoopte op koninklijke waardigheid. Op advies van Kautilya verzamelde hij huursoldaten, verzekerde hij zich van publieke steun en beëindigde hij de autocratie van de Nanda-dynastie in een bloedige strijd tegen de troepen onder leiding van hun opperbevelhebber Bhaddasala.

Bestijging van de troon van het Magadha-koninkrijk. , in de huidige staat Bihar, omstreeks 325 vce, vernietigde Chandragupta de bronnen van Nanda-macht en elimineerde tegenstanders door middel van goed geplande administratieve plannen, waaronder een effectieve geheime dienst. Toen Alexander in 323 stierf, keerden zijn laatste twee vertegenwoordigers in India terug naar huis, en lieten Chandragupta achter om de regio Punjab te veroveren rond 322. Het jaar daarop begon hij als keizer van Magadha en heerser van de Punjab de Mauryan-dynastie. Terwijl hij zijn rijk uitbreidde tot de grenzen van Perzië, versloeg hij in 305 een invasie van Seleucus I Nicator, een Griekse mededinger voor de controle over het Aziatische rijk van Alexander.

Variërend van de Himalaya en de vallei van de Kābul-rivier (in het heden- dag Afghanistan) in het noorden en westen tot de Vindhya Range in het zuiden, was het Indiase rijk van Chandragupta een van de meest uitgebreide van de geschiedenis. Het voortbestaan ervan gedurende ten minste twee generaties is gedeeltelijk toe te schrijven aan zijn totstandbrenging van een uitstekend bestuur volgens het patroon van de Perzische Achaemenidische dynastie (559-330 vce) en na Kautilya’s tekst over politiek, Artha-shastra (“The Science of Material Gain” ). Chandragupta’s zoon, Bindusara, bleef het rijk uitbreiden naar het zuiden.

Traditioneel werd Chandragupta beïnvloed om het jaïnisme te accepteren door de wijze Bhadrabahu I, die het begin van een 12-jarige hongersnood voorspelde. Toen de hongersnood kwam, deed Chandragupta pogingen om het tegen te gaan, maar, terneergeslagen door de tragische omstandigheden, vertrok hij naar bracht zijn laatste dagen in dienst van Bhadrabahu door in Shravanabelagola, een beroemde religieuze plaats in het zuidwesten van India, waar Chandragupta dood vastte.